متن کامل قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران همراه با اصالحات سال 8631 اصل 8 حکومت ایران جمهوری اسالمی است که ملت ایران، بر اساس اعتقاد دیرینهاش به حکومتت حتو ع عت قرآن، در پی انقالب اسالمی پیرعزمن ختود بته رریتری مرجتل عاریقت ر قلیت آیتت اهللارعظمتی امتاخ خمینتی، در رمه پرسی درم ع یازدرم فرعردین متا یته رت ار ع سیوت ع پنوتا ع ررتت روتری امرتی برابتر بتا اع ع دعخ جمادیاالعری سا یه ر ار ع سیو ع نود ع نه روری قمری با اکثریت ۸۹٫۲ ٪کلیه کرانی که حتو ریی دااتتن ، به آن ریی مثیت داد. اصل ۲ جمهوری اسالمی، نظامی است بر پایه ایمان به: 1 .خ ای یکتا )ال اره اال اهلل( ع اختواص حاکمیت ع رریل به اع ع ر عخ رلیم در برابر امر اع. 2 .عحی ارهی ع نقش بنیادی آن در بیان قوانین. 3 .معاد ع نقش سازن آن در سیر کاملی انران به سوی خ ا. 4 .ع خ ا در خلقت ع رریل. 5 .امامت ع رریری مرتمر ع نقش اساسی آن در اعخ انقالب اسالخ. 6 .کرامت ع ارزش عاالی انران ع آزادی ویخ با مرئوریت اع در برابر خ ا، که از را : - اجتهاد مرتمر فقهای جاملارررایط بر اساس کتاب ع سنت معوومین سالخ اهلل علیهم اجمعین، - استفاد از علوخ ع فنون ع وارب پیررفته برری ع الش در پیریرد آنها، - نفی رر گونه ستمگری ع ستمکری ع سلطهگری ع سلطهپذیری، قرط ع ع ع استقال سیاسی ع اقتوادی ع اجتماعی ع فررنگی ع رمیرتگی ملی را أمین میکن . اصل 6 دعرت جمهوری اسالمی ایران موظف است برای نیل به ار اف مذکور در اصل دعخ، رمته امکانتاخ ختود را برای امور زیر به کار برد: 1 .ایواد محیط مراع برای را فضایل اخالقی بر اساس ایمان ع قتوی ع میتارز بتا کلیته مظتارر فرتاد ع یاری. 2 .باال بردن سطح آگاری رای عمومی در رمه زمینهرای با استفاد صحیح از مطیوعاخ ع رسانهرای گرعرتی ع عسایل دیگر. 3 .آموزش ع پرعرش ع ربیت ب نی رایگان برای رمه در ماخ سطوح، ع رهیل ع عمیم آموزش عاری. 4 .قویت رعح بررسی ع تیل ع ابتکار در ماخ زمینهرای علمی، فنی، فررنگتی ع استالمی از یریتو أستی مراک حقیو ع رویو محققان. 5 .یرد کامل استعمار ع جلوگیری از نفوذ اجانب. 6 .محو رر گونه استی اد ع خودکامگی ع انحواریلیی. 7 .أمین آزادی رای سیاسی ع اجتماعی در ح عد قانون. 8 .مرارکت عامه مردخ در عیین سرنوات سیاسی، اقتوادی، اجتماعی ع فررنگی خویش. 9 .رفل یعیضاخ نارعا ع ایواد امکاناخ عادالنه برای رمه، در ماخ زمینهرای مادی ع معنوی. 11 .ایواد نظاخ اداری صحیح ع حذف رکیالخ غیر ضرعر. 11 .قویت کامل بنیه دفاع ملی از یریو آموزش نظامی عمومی برای حفظ استقال ع مامیتت ارضتی ع نظتاخ اسالمی کرور. 12 .پیری ی اقتوادی صحیح ع عادالنه بر ییو ضوابط اسالمی جهت ایواد رفا ع رفل فقتر ع بریترف ستاختن رر نوع محرعمیت در زمینهرای غذیه ع مرکن ع کار ع به اات ع عمیم بیمه. 13 .أمین خودکفایی در علوخ ع فنون صنعت ع کراعرزی ع امور نظامی ع مانن اینها. 14 .أمین حقوق رمه جانیه افراد از زن ع مرد ع ایواد امنیت قضایی عادالنه برای رمه ع راعی عموخ در برابتر قانون. 15 .وسعه ع حکیم برادری اسالمی ع عاعن عمومی بین رمه مردخ. 16 .نظیم سیاست خارجی کرور بر اساس معیاررای اسالخ، عه برادرانه نریت به رمته مرتلمان ع حمایتت بیدریغ از مرتضعفان جهان. اصل ۴ کلیه قوانین ع مقرراخ م نی، ج ایی، ماری، اقتوادی، اداری، فررنگی، نظامی، سیاسی ع غیر اینهتا بایت بتر اساس موازین اسالمی باا . این اصل بر ایالق یا عموخ رمه اصو قانون اساسی ع قوانین ع مقرراخ دیگر حاکم است ع رخیص این امر بر عه فقهاء اورای نگهیان است. اصل ۵ در زمان غییت حضرخ عری عور )عول اهلل عاری فرجه(، در جمهوری اسالمی ایران عالیتت امتر ع امامتت امت بر عه فقیه عاد ع با قوی، آگا به زمان، اواع، م یر ع م بر است که ییو اصل یه صت ع رفتتم عهت دار آن میگردد. )اصل سابق: در زمان غییت حضرخ عری عور )عولاهلل عاری فرجه(، در جمهوری استالمی ایتران عالیتت امر ع امامت امت بر عه فقیه عاد ع با قوی، آگا به زمان، اواع، م یر ع م بر است، کته اکثریتت متردخ اع را بته رریری اناخته ع پذیرفته باان ع در صور ی که ریچ فقیهی دارای چنین اکثریتی نیاا رریتر یتا اتورای رریتری مرکب از فقهای عاج ارایط باال ییو اصل یکو ع رفتم عه دار آن میگردد.( اصل 3 در جمهوری اسالمی ایران امور کرور بای به ا کاء آراء عمومی ادار اود، از را انتخابتاخ: انتختاب ریتی جمهور، نماین گان مول اورای اسالمی، اعضای اورارا ع نظایر اینها، یا از را رمهپرسی در مواردی کته در اصتو دیگر این قانون معین میگردد. اصل ۷ ییو دستور قرآن کریم: »ع امررم اوری بینهم« ع »ااعررم فی االمر«، اورارا، مول اتورای استالمی، اورای استان، اهرستان، اهر، محل، بخش، رعستا ع نظایر اینها از ارکان ومیمگیری ع ادار امور کرتورن . متوارد، یرز رکیل ع ح عد اختیاراخ ع عظایف اورارا را این قانون ع قوانین ناای از آن معین میکن . اصل 1 در جمهوری اسالمی ایران دعوخ به خیر، امر به معرعف ع نهی از منکر عظیفهای است رمگانی ع متقابل بر عه مردخ نریت به یک یگر، دعرت نریت به مردخ ع مردخ نریت به دعرت. اترایط ع حت عد ع کیفیتت آن را قتانون معین میکن . »ع ارموُمنون ع ارموُمناخ بعضهم اعریاء بعض یأمرعن بارمعرعف ع ینهون عن ارمنکر«. اصل ۹ در جمهوری اسالمی ایران، آزادی ع استقال ع عح خ ع مامیت اراضی کرور از یک یگر فکیه ناپذیرن ع حفظ آنها عظیفه دعرت ع آحاد ملت است. ریچ فرد یا گرع یا مقامی حو ن ارد به ناخ استفاد از آزادی، بته استتقال سیاسی، فررنگی، اقتوادی، نظامی ع مامیت ارضی ایران کمترین خ اهای عارد کن ع ریچ مقامی حو ن ارد به ناخ حفظ استقال ع مامیت ارضی کرور آزادی رای مررعع را، رر چن با عضل قوانین ع مقرراخ، سلب کن . اصل 8۱ از آنوا که خانواد عاح بنیادی جامعه اسالمی است، رمه قوانین ع مقرراخ ع برنامهری ی رای مربوط بایت در جهت آسان کردن رکیل خانواد ، پاس اری از ق است آن ع استواری رعابط ختانوا دگی بتر پایته حقتوق ع اختالق اسالمی باا . اصل 88 به حکم آیه کریمه »ان رذ امتکم امة عاح ة ع ینا ربکم فاعی عن« رمه مرتلمانان یته امتت انت ع دعرتت جمهوری اسالمی ایران موضف است سیاست کلی خود را بر پایه ائتالف ع ا حاد ملل اسالمی قرار در ع کواتش بته عمل آعرد ا عح خ سیاسی، اقتوادی ع فررنگی جهان اسالخ را حقو بخر . اصل 8۲ دین رسمی ایران، اسالخ ع مذرب جعفری اثنیعرری است ع این اصل اریاالبت غیتر قابتل غییتر استت ع مذارب دیگر اسالمی اعم از حنفی، اافعی، مارکی، حنیلی ع زی ی دارای احتراخ کامل ررتن ع پیرعان ایتن متذارب در انواخ مراسم مذریی، ییو فقه خوداان آزادن ع در علیم ع ربیت دینی ع احوا اخویه )ازدعاج، یتالق، ار ع عصیت( ع دعاعی مربوط به آن در دادگا را رسمیت دارن ع در رر منطقهای که پیرعان رر یه از این مذارب اکثریت دااته باان ، مقرراخ محلی در ح عد اختیاراخ اورارا بر ییو آن مذرب خوار بود، با حفظ حقتوق پیترعان ستایر مذارب. اصل 86 - رسمیت اقلیتها ایرانیان زر رتی، کلیمی ع مریحی نها اقلیت رای دینی اناخته میاون که در حت عد قتانون در انوتاخ مراسم دینی خود آزادن ع در احوا اخویه ع علیماخ دینی بر ییو آیین خود عمل میکنن . اصل 8۴ به حکم آیه اریفه »ال ینهاکم اهلل عن ار ین رم یقا لوکم فی ار ین ع رم یخرجوکم من دیتارکم ان یترعرم ع قرطوا اریهم ان اهلل یحب ارمقرطین« دعرت جمهوری اسالمی ایران ع مرتلمانان موظفنت نرتیت بته افتراد غیتر مرلمان با اخالق حرنه ع قرط ع ع اسالمی عمل نماین ع حقوق انرانی آنان را رعایت کنن . ایتن اصتل در حتو کرانی اعتیار دارد که بر ض اسالخ ع جمهوری اسالمی ایران ویئه ع اق اخ نکنن . اصل 8۵ زبان ع خط رسمی ع مرترک مردخ ایران فارسی است. اسناد ع مکا یاخ ع متون رسمی ع کتب درسی بایت با این زبان ع خط باا عری استفاد از زبان رای محلی ع قومی در مطیوعاخ ع رسانهرای گرعرتی ع ت ری ادبیتاخ آنها در م ارس، در کنار زبان فارسی آزاد است. اصل 83 از آنوا که زبان قرآن ع علوخ ع معارف اسالمی عربی است ع ادبیاخ فارسی کامالً بتا آن آمیختته استت ایتن زبان بای پ از دعر ابت ایی ا پایان دعر متوسطه در رمه کالس را ع در رمه راتهرا ری اود. اصل 8۷ می ی اریخ رسمی کرور رورخ پیامیر اسالخ )صلی اهلل علیه ع آره ع سلم( است ع اریخ روتری امرتی ع روری قمری رر دع معتیر است، اما مینای کار اداراخ دعرتی روری امری است. عطیل رسمی رفتگی رعز جمعته است. اصل 81 - پرچم پرچم رسمی ایران به رنگ رای سی ع سفی ع سرخ با عالمت مخوتوص جمهتوری استالمی ع اتعار »اهلل اکیر« است. اصل 8۹ - برابری قومی مردخ ایران از رر قوخ ع قییله که باان از حقوق مراعی برخوردارن ع رنگ، نژاد، زبان ع مانن اینهتا ستیب امتیاز نخوار بود. اصل ۲۱ - یکسانی زن و مرد طبق اسالم رمه افراد ملت اعم از زن ع مرد یکران در حمایت قتانون قترار دارنت ع از رمته حقتوق انرتانی، سیاستی، اقتوادی، اجتماعی ع فررنگی با رعایت موازین اسالخ برخوردارن . اصل ۲8 - حقوق زنان دعرت موظف است حقوق زن را در ماخ جهاخ با رعایت موازین اسالمی ضمین نمای ع امور زیتر را انوتاخ در : 1 .ایواد زمینهرای مراع برای را اخویت زن ع احیای حقوق مادی ع معنوی اع. 2 .حمایت مادران، بارخووص در دعران بارداری ع حضانت فرزن ، ع حمایت از کودکان بیسرپرست. 3 .ایواد دادگا صارح برای حفظ کیان ع بقای خانواد . 4 .ایواد بیمه خاص بیوگان ع زنان سارخورد ع بیسرپرست. 5 .اعطای قیمومت فرزن ان به مادران اایرته در جهت غیطه آنها در صورخ نیودن عری ارعی. اصل ۲۲ حیثیت، جان، ما ، حقوق، مرکن ع اغل ااخاص از عرض موون است مگر در مواردی که قانون وتوی کن . اصل ۲6 - منع تفتیش عقاید فتیش عقای ممنوع است ع ریچک را نمی وان به صرف دااتن عقی ای متورد عترض ع موُاختذ قترار دارد. اصل ۲۴ نرریاخ ع مطیوعاخ در بیان مطارب آزادن مگر آن که مخل به میانی اسالخ یا حقوق عمومی باا . فویل آن را قانون معین میکن . اصل ۲۵ بازرسی ع نرسان ن نامهرا، ضیط ع فاش کردن مکارماخ لفنی، افرای مخابراخ لگرافی ع لک ، سانرتور، ع خ مخابر ع نرسان ن آنها، استراق سمل ع رر گونه ور ممنوع است مگر به حکم قانون. اصل ۲3 اح اب، جمعیترا، انومنرای سیاسی ع صنفی ع انومن رای اسالمی یا اقلیت رتای دینتی اتناخته ات آزادن ، مررعط به این که اصو استقال ، آزادی، عح خ ملی، موازین اسالمی ع استاس جمهتوری استالمی را نقتض نکنن . ریچک را نمی وان از ارکت در آنها منل کرد یا به ارکت در یکی از آنها مویور ساخت. اصل ۲۷ رکیل اجتماعاخ ع رارپیماییرا، ب عن حمل سالح، به ارط آن که مخل به میانی اسالخ نیاا آزاد است. اصل ۲1 رر ک حو دارد اغلی را که ب ان مایل است ع مخارف اسالخ ع موارح عمتومی ع حقتوق دیگتران نیرتت برگ ین . دعرت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مراغل گوناگون، برای رمه افراد امکان ااتغا به کتار ع اترایط مراعی را برای احراز مراغل ایواد نمای . اصل ۲۹ برخورداری از أمین اجتماعی از نظر بازنررتگی، بیکاری، پیری، ازکارافتادگی، بیسرپرستی، دررا مان گی، حواد ع سوانح، نیاز به خ ماخ به ااتیدرمانی ع مراقیت رای پ اکی به صورخ بیمه ع غیر ، حقی است رمگتانی. دعرت موظف است ییو قوانین از محل درآم رای عمومی ع درآم رای حاصل از مرارکت مردخ، خت ماخ ع حمایتت رای ماری فوق را برای یه یه افراد کرور أمین کن . اصل 6۱ دعرت موظف است عسایل آموزش ع پرعرش رایگان را برای رمه ملت ا پایان دعر متوسطه فرارم ستازد ع عسایل حویالخ عاری را ا سر ح خودکفایی کرور به یور رایگان گرترش در . اصل 68 دااتن مرکن متناسب با نیاز، حو رر فرد ع خانواد ایرانی است. دعرت موظف است با رعایت اعرویت برای آنها که نیازمن رن به خووص رعستانرینان ع کارگران زمینه اجرای این اصل را فرارم کن . اصل 6۲ ریچک را نمی وان دستگیر کرد مگر به حکم ع ر ییی که قانون معتین متی کنت . در صتورخ بازدااتت، موضوع ا هاخ بای با ذکر دالیل بالفاصله کتیاً به متهم ابالغ ع فهیم اود ع ح اکثر ظرف م خ بیرت ع چهار ستاعت پرعن مق ما ی به مراجل صارحه قضایی ارسا ع مق ماخ محاکمه، در اسرع عقت فرارم گردد. متخلف از ایتن اصتل ییو قانون موازاخ میاود. اصل 66 ریچک را نمی وان از محل اقامت خود یعی کرد یا از اقامت در محل مورد عالقهاش ممنوع یا به اقامتت در محلی مویور ساخت، مگر در مواردی که قانون مقرر میدارد. اصل 6۴ دادخواری حو مرلم رر فرد است ع رر ک می وان به منظور دادختواری بته دادگتا رتای صتارح رجتوع نمای . رمه افراد ملت حو دارن این گونه دادگا را را در دسترس دااته باان ع ریچک را نمی وان از دادگاری که به موجب قانون حو مراجعه به آن را دارد منل کرد. اصل 6۵ در رمه دادگا را یرفین دعوی حو دارن برای خود عکیل انتخاب نماین ع اگتر وانتایی انتختاب عکیتل را ن ااته باان بای برای آنها امکاناخ عیین عکیل فرارم گردد. اصل 63 حکم به موازاخ ع اجراء آن بای نها از یریو دادگا صارح ع به موجب قانون باا . اصل 6۷ - اصل برائت اصل، برائت است ع ریچک از نظر قانون مورخ اناخته نمیاود، مگر این کته جترخ اع در دادگتا صتارح ثابت گردد. اصل 61 - منع شکنجه ررگونه اکنوه برای گرفتن اقرار ع یا کرب ایالع ممنوع است. اجیار اخص به اهادخ، اقرار یتا ستوگن ، مواز نیرت ع چنین اهادخ ع اقرار ع سوگن ی فاق ارزش ع اعتیار است. متخلف از این اصتل ییتو قتانون موتازاخ میاود. اصل 6۹ رته حرمت ع حیثیت کری که به حکم قانون دستگیر، بازداات، زن انی یا یعی ا ، به رر صورخ کته باا ممنوع ع موجب موازاخ است. اصل ۴۱ ریچک نمی وان اعما حو خویش را عسیله اضرار به غیر یا واعز به منافل عمومی قرار در . اصل ۴8 ابعیت کرور ایران حو مرلم رر فرد ایرانی ع دعرت نمی وان از ریچ ایرانی ستلب ابعیتت کنت ، مگتر بته درخواست خود اع یا در صور ی که به ابعیت کرور دیگری درآی . اصل ۴۲ ا یاع خارجه می وانن در ح عد قوانین به ابعیت ایتران در آینت ع ستلب ابعیتت ایتن گونته ااتخاص در صور ی ممکن است که دعرت دیگری ابعیت آنها را بپذیرد یا خود آنها درخواست کنن . اصل ۴6 برای أمین استقال اقتوادی جامعه ع ریرهکن کتردن فقتر ع محرعمیتت ع بترآعردن نیازرتای انرتان در جریان را ، با حفظ آزادی اع، اقتواد جمهوری اسالمی ایران بر اساس ضوابط زیر استوار میاود: 1 .أمین نیازرای اساسی: مرکن، خوراک، پوااک، به اات، درمان، آموزش ع پترعرش ع امکانتاخ الزخ بترای رکیل خانواد برای رمه. 2 .أمین ارایط ع امکاناخ کار برای رمه به منظور رسی ن به ااتغا کامل ع قرار دادن عسایل کار در اختیتار رمه کرانی که قادر به کارن عری عسایل کار ن ارن ، در اکل عاعنی، از را عاخ ب عن بهر یا رر را مررعع دیگر که نه به مرک ع اع ثرعخ در دست افراد ع گرع رای خاص منتهی اود ع نه دعرت را بته صتورخ یه کارفرمای ب رگ مطلو درآعرد. این اق اخ بای با رعایت ضترعرخ رتای حتاکم بتر برنامته ریت ی عمتومی اقتواد کرور در رر یه از مراحل را صورخ گیرد. 3 .نظیم برنامه اقتوادی کرور به صور ی که اکل ع محتوا ع ساعت کار چنان باا کته رتر فترد عتالع بتر الش اغلی، فرصت ع وان کافی برای خودسازی معنوی، سیاسی ع اجتماعی ع اترکت فعتا در رریتری کرور ع اف ایش مهارخ ع ابتکار دااته باا . 4 .رعایت آزادی انتخاب اغل، ع ع خ اجیار افراد به کاری معین ع جلوگیری از بهر کری از کار دیگری. 5 .منل اضرار به غیر ع انحوار ع احتکار ع ربا ع دیگر معامالخ بایل ع حراخ. 6 .منل اسراف ع یذیر در رمه ائون مربوط به اقتواد، اعم از مورف، سرمایهگذاری، وری ، وزیل ع خ ماخ. 7 .استفاد از علوخ ع فنون ع ربیت افراد مارر به نریت احتیاج برای وسعه ع پیررفت اقتواد کرور. 8 .جلوگیری از سلطه اقتوادی بیگانه بر اقتواد کرور. 9 .أکی بر اف ایش وری اخ کراعرزی، دامی ع صنعتی که نیازرای عمومی را أمین کن ع کرور را به مرحلته خودکفایی برسان ع از عابرتگی برران . اصل ۴۴ نظاخ اقتوادی جمهوری اسالمی ایران بر پایه سه بخش دعرتی، عاعنی ع خووصی با برنامهریت ی متنظم ع صحیح استوار است. بخش دعرتی اامل کلیه صنایل ب رگ، صنایل مادر، بازرگانی خارجی، معت ادن بت رگ، بانکت اری، بیمه، أمین نیرع، س را ع ایکهرای ب رگ آبرسانی، رادیو ع لوی یون، پرت ع لگراف ع لفن، رواپیمایی، کرتیرانی، را ع را آرن ع مانن اینها است که به صورخ مارکیت عمومی ع در اختیار دعرتت استت. بختش خووصتی اتامل آن قرمت از کراعرزی، دام اری، صنعت، وارخ ع خ ماخ میاود که مکمل فعاریت رتای اقتوتادی دعرتتی ع عتاعنی است. مارکیت در این سه بخش ا جایی که با اصو دیگر این فول مطابو باا ع از محت عد قتوانین استالخ ختارج نرود ع موجب را ع وسعه اقتوادی کرور گردد ع مایه زیان جامعه نرود مورد حمایت قتانونی جمهتوری استال می است. فویل ضوابط ع قلمرع ع ارایط رر سه بخش را قانون معین میکن . اصل ۴۵ انفا ع ثرعخ رای عمومی از قییل زمین رای مواخ یا ررا ا ، معادن، دریارا، دریاچته رتا، رعدخانته رتا ع سایر آب رای عمومی، کو را، در را، جنگٌل را، نی اررا، بیرهرای یییعی، مرا عی که حریم نیرت، ار بت عن عار ، ع اموا موهو ارماره ع اموا عمومی که از غاصیین مرترد میاود در اختیار حکومت استالمی استت تا بتر ییتو موارح عامه نریت به آنها عمل نمای . فویل ع ر یب استفاد از رر یه را قانون معین میکن . اصل ۴3 رر ک ماره حاصل کرب ع کار مررعع خویش است ع ریچک نمی وان به عنوان مارکیتت نرتیت بته کرب ع کار خود امکان کرب ع کار را از دیگری سلب کن . اصل ۴۷ مارکیت اخوی که از را مررعع باا محترخ است. ضوابط آن را قانون معین میکن . اصل ۴1 در بهر برداری از منابل یییعی ع استفاد از درآم رای ملتی در ستطح استتان رتا ع وزیتل فعاریتت رتای اقتوادی میان استان را ع منایو مختلف کرور، بای یعیض در کار نیاا ، به یوری که رر منطقه فراختور نیازرتا ع استع اد را خود، سرمایه ع امکاناخ الزخ در دسترس دااته باا . اصل ۴۹ دعرت موظف است ثرعخ رای ناای از ربا، غوب، راو ، اختالس، سرقت، قمار، سوء استتفاد از موقوفتاخ، سوء استفاد از مقایعهکاری را ع معامالخ دعرتی، فرعش زمین رای مواخ ع میاحاخ اصلی، دایر کردن اماکن فراد ع سایر موارد غیر مررعع را گرفته ع به صاحب حو رد کن ع در صورخ معلوخ نیودن اع به بیتارما ب رت . ایتن حکتم بای با رسی گی ع حقیو ع ثیوخ ارعی به عسیله دعرت اجرا اود. اصل ۵۱ در جمهوری اسالمی، حفاظت محیط زیرت که نرل امرعز ع نرل رای بع بای در آن حیاخ اجتمتاعی رع به را ی دااته باان ، عظیفه عمومی لقی میگردد. از این رع فعاریت رای اقتوادی ع غیر آن که با آرودگی محیط زیرت یا خریب غیر قابل جیران آن مالزمه پی ا کن ، ممنوع است. اصل ۵8 ریچ نوع ماریاخ عضل نمیاود مگر به موجب قانون. متوارد معافیتت ع بخرتودگی ع خفیتف ماریتا ی بته موجب قانون مرخص میاود. اصل ۵۲ بودجه ساالنه کل کرور به ر ییی که در قانون مقرر متی اتود از یترف دعرتت هیته ع بترای رستی گی ع وویب به مول اورای اسالمی رلیم میگردد. رر گونه غییر در ارقاخ بودجه نی ابل مرا تب مقترر در قانون خوار بود. اصل ۵6 کلیه دریافت رای دعرت در حراب رای خ انهداری کل متمرک متی اتود ع رمته پرداختت رتا در حت عد اعتیاراخ مووب به موجب قانون انواخ میگیرد. اصل ۵۴ دیوان محاسیاخ کرور مرتقیما زیر نظر مول اورای اسالمی است. سازمان ع ادار امور آن در هتران ع مراک استان را به موجب قانون عیین خوار ا . اصل ۵۵ دیوان محاسیاخ به کلیه حراب رای عزار خانهرا، موسراخ، ارکت رای دعرتی ع سایر دستگا رایی که به نحوی از انحاء از بودجه کل کرور استفاد میکنن به ر ییی که قانون مقرر میدارد رسی گی یا حرابرسی مینمای که ریچ ر ینهای از اعتیاراخ مووب واعز نکرد ع رر عجهی در محل خود به مورف رسی باا . دیوان محاسیاخ، حراب را ع اسناد ع م ارک مربویه را برابر قانون جملآعری ع گ ارش فریغ بودجه رر سا را به انضماخ نظراخ خود به مول اورای اسالمی رلیم مینمای . این گ ارش بای در دسترس عموخ گذااته اود. اصل ۵3 حاکمیت مطلو بر جهان ع انران از آن خ است ع رم اع، انران را بتر سرنواتت اجتمتاعی ختویش حتاکم ساخته است. ریچک نمی وان این حو ارهی را از انران سلب کن یا در خ مت منافل فرد یتا گرعرتی ختاص قترار در ع ملت این حو خ اداد را از یرقی که در اصو بع میآی اعما میکن . اصل ۵۷ قوای حاکم در جمهور اسالمی ایران عیار ن از: قو مقننه، قو موریه ع قو قضتاییه کته زیتر نظتر عالیتت مطلقه امر ع امامت امت بر ییو اصو آین این قانون اعما میگردن . این قوا مرتقل از یک یگرن . )اصل سابق: قوای حاکم در جمهوری اسالمی ایران عیار ن از: قو مقننه، قو موریه ع قو قضاییه که زیر نظر عالیت امر ع امامت امت، بر ییو اصو آین این قانون اعما میگرن . این قتوا مرتتقل از یک یگرنت ع ار یتاط میان آنها به عسیله ریی جمهور برقرار میگردد.( اصل ۵1 اعما قو مقننه از یریو مول اورای اسالمی است که از نماین گان منتخب مردخ رتکیل متی اتود ع مووباخ آن پ از یی مراحلی که در اصو بع میآی برای اجرا به قو موریه ع قضاییه ابالغ میگردد. اصل ۵۹ در مرایل بریار مهتم اقتوتادی، سیاستی، اجتمتاعی ع فررنگتی ممکتن استت اعمتا قتو مقننته از را رمهپرسی ع مراجعه مرتقیم به آراء مردخ صورخ گیرد. در خواست مراجعه به آراء عمومی بای بته وتویب دع ستوخ موموع نماین گان مول برس . اصل 3۱ اعما قو موریه ج در اموری که در این قانون مرتقیما بر عه رریری گذارد ات ، از یریتو ریتی جمهور ع عزراء است. )اصل سابق: اعما قو موریه ج در اموری که در این قانون مرتقیما بر عه رریتری گتذارد ات ، از یریو ریی جمهور ع نخرتعزیر ع عزراء است.( اصل 38 اعما قو قضاییه به عسیله دادگا رای دادگرتری است که بای ییو موازین استالمی رتکیل اتود ع بته حل ع فول دعاعی ع حفظ حقوق عمومی ع گرترش ع اجرای ع ارت ع اقامه ح عد ارهی بپردازد. اصل 3۲ - مجلس شورای اسالمی مول اورای اسالمی از نماین گان ملت که به یور مرتقیم ع با ریی مخفی انتختاب متی اتون رتکیل میگردد. ارایط انتخابکنن گان ع انتخاباون گان ع کیفیت انتخاباخ را قانون معین خوار کرد. اصل 36 دعر نماین گی مول اورای اسالمی چهار سا است. انتخاباخ رتر دعر بایت پتیش از پایتان دعر قیتل برگ ار اود به یوری که کرور در ریچ زمان ب عن مول نیاا . اصل 3۴ ع نماین گان مول اورای اسالمی دعیرت ع رفتاد نفر است ع از اریخ رمهپرستی ستا یته رت ار ع سیو ع اوت ع ررت روری امری پ از رر د سا ، با در نظر گرفتن عوامتل انرتانی، سیاستی، جغرافیتایی ع نظایر آنها ح اکثر بیرت نفر نماین می وان اضافه اود. زر رتیان ع کلیمیان رر کت ا خ یته نماینت ع مرتیحیان آاوری ع کل انی موموعا یه نماین ع مریحیان ارمنی جنوب ع اما رر کت اخ یته نماینت انتختاب متی کننت . مح عد حوز رای انتخابیه ع ع اد نماین گان را قانون معین میکن . )اصل سابق: ع نماین گان مول اورای ملی دعیرت ع رفتاد نفر است ع پ از رر د سا در صورخ زیاد ا ن جمعیت کرور در رر حوز انتخابی به نریت رر یه ص ع پنوا ر ار نفر یه نماینت اضتافه متی اتود. زر رتیان ع کلیمیان رر ک اخ یه نمان ع مریحیان آاوری ع کلت انی موموعتا یته نماینت ع مرتیحیان ارمنتی جنوب ع اما رر ک اخ یه نماین انتخاب میکنن ع در صورخ اف ایش جمعیت رر یه از اقلیترا پت از رتر د سا به ازای رر یه ص ع پنوا ر ار نفر اضافی یه نماین اضافی خوارن داات مقترراخ مربتوط بته انتخابتاخ را قانون معین میکن .( اصل 3۵ پ از برگ اری انتخاباخ، جلراخ مول اورای اسالمی با حضور دع ستوخ مومتوع نم اینت گان رستمیت مییاب ع وویب یرح را ع روایح ییو آییننامه مووب داخلی انواخ میگیرد مگر در مواردی کته در قتانون اساستی نواب خاصی عیین ا باا . برای وویب آییننامه داخلی موافقت دع سوخ حاضران الزخ است. اصل 33 ر یب انتخاب ریی ع ریأخ رییره مول ع ع اد کمیریون را ع دعر وت ی آنهتا ع امتور مربتوط بته مذاکراخ ع انتظاماخ مول به عسیله آییننامه داخلی مول معین میگردد. اصل 3۷ - سوگند نمایندگان مجلس نماین گان بای در نخرتین جلره مول به ر یب زیر سوگن یاد کنن ع متن قرمنامه را امضتاء نماینت . "برماهللاررحمناررحیم من در برابر قرآن موی ، به خ ای قادر متعا سوگن یاد میکنم ع با کیه بتر اترف انرتانی خویش عه مینمایم که پاس ار حریم اسالخ ع نگاریان دستاعردرای انقالب اسالمی ملت ایتران ع میتانی جمهتوری اسالمی باام، عدیعهای را که ملت به ما سپرد به عنوا ن امینی عاد پاس اری کنم ع در انواخ عظایف عکارت، امانتت ع قوی را رعایت نمایم ع رموار به استقال ع اعتالی کرور ع حفظ حقوق ملت ع خ مت به متردخ پایینت بااتم، از قانون اساسی دفاع کنم ع در گفتهرا ع نواتهرا ع اظهارنظررا، استقال کرور ع آزادی مردخ ع تأمین موتارح آنهتا را م نظر دااته باام." نماین گان اقلیت رای دینی این ستوگن را بتا ذکتر کتتاب آستمانی ختود یتاد خوارنت کترد. نماین گانی که در جلره نخرت ارکت ن ارن بای در اعرین جلرهای که حضور پی ا میکنن مراستم ستوگن را بته جای آعردن . اصل 31 در زمان جنگ ع ااغا نظامی کرور به پیرنهاد ریی جمهور ع وویب سه چهارخ موموع نماینت گان ع أیی اورای نگهیان از انتخاباخ نقاط ااغا ا یا مامی مملکت برای م خ معینی متوقف متی اتود ع در صتورخ ع خ رکیل مول ج ی ، مول سابو رمچنان به کار خود ادامه خوار داد. اصل 3۹ -انتشار مذاکرات مجلس از رادیو و روزنامه رسمی مذاکراخ مول اورای ملی بای علنی باا ع گ ارش کامتل آن از یریتو رادیتو ع رعزنامته رستمی بترای ایالع عموخ منترر اود. در ارایط اضطراری، در صور ی که رعایت امنیت کرور ایوتاب کنت ، بته قاضتای ریتی جمهور یا یکی از عزراء یا د نفر از نماین گان، جلره غیر علنی رکیل میاود. مووباخ جلره غیر علنی در صور ی معتیر است که با حضور اورای نگهیان به وویب سه چهتارخ مومتوع نماینت گان برست . گت ارش ع موتوباخ ایتن جلراخ بای پ از بر یرف ا ن ارایط اضطراری برای ایالع عموخ منترر گردد. )اصل سابق: مذاکراخ مول اورای ملی بای علنی باا ع گ ارش کامتل آن از یریتو رادیتو ع رعزنامته رسمی برای ایالع عموخ منترر اود. در ارایط اضطراری در صور ی که رعایت امنیت کرور ایواب کن ، به قاضای نخرتعزیر یا یکی از عزراء یا د نفر از نماین گان جلره غیر علنی رکیل میاتود. موتوباخ جلرته غیتر علنتی در صور ی معتیر است که با حضور اورای نگهیان به وویب سه چهارخ موموع نماین گان برست . گت ارش ع موتوباخ این جلراخ بای پ از بر یرف ا ن ارایط اضطراری برای ایالع عموخ منترر گردد.( اصل ۷۱ ریی جمهور ع معاعنان اع ع عزیران به اجتماع یا با انفراد حو ارکت در جلراخ علنی مولت را دارنت ع می وانن مراعران خود را رمرا دااته باان ع در صور ی که نماین گان الزخ ب انن ، عزراء مکلف به حضتورن ع رتر گا قاضا کنن مطاریران استماع میاود. )اصل سابق: ریی جمهور، نخرتعزیر ع عزیران به اجتماع یا به انفتراد حتو اترکت در جلرتاخ علنتی مول را دارن ع می وانن مراعران خود را رمرا دااتته بااتن ع در صتور ی کته نماینت گان الزخ ب اننت ، ریتی جمهور ع نخرتعزیر ع عزراء مکلف به حضورن ع رر گا قاضا کنن مطاریران استماع میاود. دعوخ ریی جمهور به مول بای به وویب اکثریت برس .( اصل ۷8 مول اورای اسالمی در عموخ مرایل د ر ح عد مقرر در قانون اساسی می وان قانون عضل کن . اصل ۷۲ مول اورای اسالمی نمی وان قوانینی عضل کن که با اصو ع احکتاخ متذرب رستمی کرتور یتا قتانون اساسی مغایرخ دااته باا . رخیص این امر به ر ییی که در اصل نود ع ارم آم بر عه اورای نگهیان است. اصل ۷6 ارح ع فریر قوانین عادی در صالحیت مول اورای اسالمی است. مفاد این اصل مانل از فرتیری کته دادستان، در مقاخ می حو، از قوانین میکنن نیرت. اصل ۷۴ روایح قانونی پ از وویب ریأخ عزیران به مول ق یم میاود ع یرح رای قانونی به پیرنهاد حت اقل پان د نفر از نماین گان، در مول اورای اسالمی قابل یرح است. اصل ۷۵ یرحرای قانونی ع پیرنهادرا ع اصالحا ی که نماین گان در خووص رتوایح قتانونی عنتوان متی کننت ع بته قلیل درآم عمومی یا اف ایش ر ینه عمومی میانوام ، در صور ی قابل یترح در مولت استت کته در آن یریتو جیران کارش درآم یا أمین ر ینه ج ی نی معلوخ ا باا . اصل ۷3 مول اورای اسالمی حو حقیو ع فحص در ماخ امور کرور را دارد. اصل ۷۷ عه نامهرا، مقاعرهنامهرا، قراردادرا ع موافقتنامهرای بینارمللی بای بته وتویب مولت اتورای استالمی برس . اصل ۷1 رر گونه غییر در خطوط مرزی ممنوع است مگر اصالحاخ ج یی با رعایت موارح کرور، به ارط این کته یه یرفه نیاا ع به استقا ع مامیت ارضی کرور رطمه ن دن ع به وویب چهار پنوم موموع نماینت گان مولت اورای اسالمی برس . اصل ۷۹ برقراری حکومت نظامی ممنوع است. در حارت جنگ ع اترایط اضتطراری نظیتر آن، دعرتت حتو دا رد بتا وویب مول اورای اسالمی موقتا مح عدیت رای ضرعری را برقرار نمای ، عری م خ آن به رر حا نمی وان بیش از سی رعز باا ع در صور ی که ضرعرخ رمچنان باقی باا دعرت موظف است مو دا از مول کرب مووز کن . اصل 1۱ گرفتن ع دادن عاخ یا کمه رای ب عن عوض داخلی ع خارجی از یرف دعرت بای با وویب مول اورای اسالمی باا . اصل 18 دادن امتیاز رکیل ارکت را ع موُسراخ در امور وار ی ع صتنعتی ع کرتاعرزی ع معتادن ع خت ماخ بته خارجیان مطلقا ممنوع است. اصل 1۲ استخ اخ کاراناسان خارجی از یرف دعرت ممنوع است مگر در موارد ضرعرخ با وویب مول اورای اسالمی. اصل 16 بنارا ع امواری دعرتی که از نفای ملی باا قابل انتقا به غیتر نیرتت مگتر بتا وتویب مولت اتورای اسالمی آن رم در صور ی که از نفایش منحور به فرد نیاا . اصل 1۴ رر نماین در برابر ماخ ملت مرئو است ع حو دارد در رمه مرایل داخلی ع خارجی کرور اظهتار نظتر نمای . اصل 1۵ سمت نماین گی قائم به اخص است ع قابل عاگذاری به دیگری نیرت. مول نمی وان اختیار قانونگذاری را به اخص یا ریأ ی عاگذار کن عری در موارد ضرعری می وان اختیار عضل بعضی از قوانین را با رعایت اصل رفتتاد ع دعخ به کمیریونرای داخلی خود فویض کن ، در این صورخ این قوانین در م ی که مول عیین مینمایت بته صورخ آزمایری اجرا میاود ع وویب نهایی آنها با مول خوار بود. رمچنین مول اورای استالمی متی وانت وویب دائمی اساسنامه سازمان را، ارکت را، موُسراخ دعرتی یا عابرته به دعرت را با رعایت اصل رفتتاد ع دعخ بته کمیریون رای ذیربط عاگذار کن ع یا اجاز وویب آنها را به دعرت ب ر . در این صتورخ موتوباخ دعرتت نیایت بتا اصو ع احکاخ مذرب رسمی کرور ع یا قانون اساسی مغایرخ دااته باا ، رخیص ایتن امتر بته ر یتب متذکور در اصل نود ع ارم با اورای نگهیان است. عالع بر این، مووباخ دعرت نیای مخارفت قوانین ع مقرراخ عمتومی کرتور باا ع به منظور بررسی ع اعالخ ع خ مغایرخ آنها با قوانین م بور بای ضمن ابالغ برای اجرا به ایالع ریتی مولت اورای اسالمی برس . )اصل سابق: سمت نماین گی قائم به اخص است ع قابل عاگذاری به دیگری نیرتت. مولت نمتی وانت اختیار قانونگذاری را به اخص یا ریأخ عاگذار کن ، عری در موارد ضرعری می وان اختیار عضل بعضی از قوانین را با رعایت اصل رفتاد ع دعخ به کمیریونرای داخلی خود فویض کن ، در این صورخ این قوانین در م ی کته مولت عیین مینمای به صورخ آزمایری اجرا میاود ع وویب نهایی آنها با مول خوار بود. اصل 13 نماین گان مول در مقاخ ایفای عظایف نماین گی در اظهار نظر ع ریی خود کامالً آزادن ع نمی وان آنها را به سیب نظرا ی که در مول اظهار کرد ان یا آرایی که در مقاخ ایفای عظایف نماینت گی ختود داد انت عقیتب یتا وقیف کرد. اصل 1۷ ریی جمهور برای ریأخ عزیران پ از رکیل ع پیش از رر اق اخ دیگر بای از مول ریی اعتماد بگیرد. در دعران و ی نی در مورد مرایل مهم ع مورد اختالف می وان از مول برای ریأخ عزیران قاضتای ریی اعتمتاد کن . )اصل سابق: ریأخ عزیران پ از رکیل ع معرفی ع پیش از رر اق اخ دیگتر بایت از مولت ریی اعتمتاد بگیرد. در دعران و ی نی در مورد مرایل مهم ع مورد اختالف می وان از مول قاضای ریی اعتماد کن .( اصل 11 در رر مورد که ح اقل یه چهارخ کل نماین گان مول اورای اسالمی از ریی جمهور ع یتا رتر یته از نماین گان از عزیر مرئو ، دربار یکی از عظایف آنان سوا کنن ، ریی جمهور یتا عزیتر موظتف استت در مولت حاضر اود ع به سوا جواب در ع این جواب نیای در مورد ریی جمهور بیش از یه ما ع در مورد عزیتر بتیش از د رعز به أخیر افتاد مگر با عذر موجه به رخیص مول اورای اسالمی. )اصل سابق: در رر مورد که نماین ای از عزیر مرئو دربار یکی از عظایف اع سوا کن آن عزیر موظتف است در مول حاضر اود ع به سوا جواب در ع این جواب نیای بیش از د رعز به أخیر افت مگر با عتذر موجته به رخیص مول اورای ملی.( اصل 1۹ - استیضاح وزیران و رییس جمهور 1 .نماین گان مول اورای اسالمی می وانن در مواردی که الزخ میدانن ریأخ عزیران یا رر یه از عزراء را استیضاح کنن ، استیضاح عقتی قابل یرح در مول است که با امضتای حت اقل د نفتر از نماینت گان بته مول ق یم اود. ریأخ عزیران یا عزیر مورد استیضاح بای ظرف م خ د رعز پ از یرح آن در مول حاضر ا ع ع به آن پاسخ گوی ع از مول ریی اعتماد بخوار . در صورخ ع خ حضور ریأخ عزیران یا عزیر برای پاسخ، نماین گان م بور دربار استیضاح خود وضیحاخ الزخ را متی درنت ع در صتور ی کته مولت مقتضی ب ان اعالخ ریی ع خ اعتماد خوار کرد. اگر مول ریی اعتماد ن اد ریأخ عزیتران یتا عزیتران یتا عزیر مورد استیضاح ع میاود. در رر دع صورخ عزرای مورد استیضاح نمی وانن در ریأخ عزیرانتی کته بالفاصله بع از آن رکیل میاود عضویت پی ا کنن . 2 .در صور ی که ح اقل یه سوخ از نماین گان مول اتورای استالمی ریتی جمهت ور را در مقتاخ اجترای عظایف م یریت قو موریه ع ادار امور اجرایی کرور مورد استیضاح قرار درن ، ریی جمهور بایت ظترف م خ یه ما پ از یرح آن در مول حاضر اود ع در خووص مرتایل مطترح ات وضتیحاخ کتافی ب ر . در صور ی که پ از بیاناخ نماین گان مخارف ع موافو ع پاسخ ریی جمهور، اکثریت دع ستوخ کتل نماین گان به ع خ کفایت ریی جمهور ریی دادن مرا ب جهت اجرای بن د اصل یکو ع درم به ایالع مقاخ رریری میرس . )اصل سابق: نماین گان مول می وانن در مواردی که الزخ متی داننت ریتأخ عزیتران یتا رتر یته از عزراء را استیضاح کنن . استیضاح عقتی قابل یرح در مول است که با امضای ح اقل د نفر از نماین گان به مول قت یم اود. ریأخ عزیران یا عزیر مورد استیضاح بای ظرف م خ د رعز پ از یترح آن در مولت حاضتر اتود ع بته آن پاسخ گوی ع از مول ریی اعتماد بخوار . در صورخ ع خ حضور ریأخ عزیران یا عزیر برای پاسخ نماینت گان م بتور دربار استیضاح خود وضیحاخ الزخ را میدرن ع در صور ی که مول مقتضی ب ان اعالخ ریی ع خ اعتماد خوارت کرد. اگر مول ریی اعتماد ن اد ریأخ عزیران یا عزیر مورد استیضاح ع میاود. در رر دع صورخ نخرتعزیتر یتا عزرای مورد استیضاح نمی وانن در ریأخ عزیرانی که بالفاصله بع از آن رکیل میاود عضویت پی ا کنن .( اصل ۹۱ رر ک اکایتی از یرز کار مول یا قو موریه یا قو قضاییه دااته باا ، می وان اکایت خود را کتیتا به مول اورای اسالمی عرضه کن . مول موظف است به این اکایاخ رستی گی کنت ع پاستخ کتافی درت ع در مواردی که اکایت به قو موریه ع یا قو قضاییه مربوط است رستی گی ع پاستخ کتافی از آنهتا بخوارت ع در مت خ متناسب نتیوه را اعالخ نمای ع در موردی که مربوط به عموخ باا به ایالع عامه برسان . اصل ۹8 - شورای نگهبان به منظور پاس اری از احکاخ اسالخ ع قانون اساسی از نظر ع خ مغایرخ مووباخ، مول اورای استالمی بتا آنها، اورایی به ناخ اورای نگهیان با رکیب زیر رکیل میاود. 1 .اش نفر از فقهای عاد ع آگا به مقتضیاخ زمان ع مرایل رعز. انتخاب این ع با مقاخ رریری است. 2 .اش نفر حقوق ان، در راتهرای مختلف حقوقی، از میان حقوق انان مرلمانی که بته عستیله ریتی قتو قضاییه به مول اورای اسالمی معرف میاون ع با ریی مول انتخاب میگردن . )اصل سابق: به منظور پاس اری از احکاخ اسالخ ع قانون اساسی از نظر ع خ مغتایرخ موتوباخ مولت اتورای ملی با آنها، اورایی به ناخ اورای نگهیان با رکیب زیر رکیل میاود: ۱ - اتش نفتر از فقهتای عتاد ع آگتا بته مقتضیاخ زمان ع مرایل رعز. انتخاب این ع با رریر یا اورای رریری است. ۲ - اش نفر حقوق ان، در راتته رتای مختلف حقوقی، از میان حقوق انان مرلمانی که به عسیله اتورای عتاری قضتایی بته مولت اتورای ملتی معرفتی میاون عبا ریی مول انتخاب میگردن .( اصل ۹۲ اعضای اورای نگهیان برای م خ اش سا انتخاب میاون عری در نخرتین دعر پت از گذاتتن سته سا ، نیمی از اعضای رر گرع به قی قرعه غییر مییابن ع اعضای از ای به جای آنها انتخاب میاون . اصل ۹6 مول اورای اسالمی ب عن عجود اورای نگهیان اعتیار قانونی نت ارد مگتر در متورد وتویب اعتیارنامته نماین گان ع انتخاب اش نفر حقوق ان اعضای اورای نگهیان. اصل ۹۴ کلیه مووباخ مول اورای اسالمی بای به اورای نگهیان فرستاد اود. اورای نگهیان موظف استت آن را ح اکثر ظرف د رعز از اریخ عصو از نظر انطیاق بر موازین اسالخ ع قانون اساسی مورد بررسی قرار در ع چنانیه آن را مغایر بیین برای و ی نظر به مول بازگردان . در غیر این صورخ مووبه قابل اجرا است. اصل ۹۵ در مواردی که اورای نگیهان م خ د رعز را برای رسی گی ع اظهار نظر نهتایی کتافی ن انت ، متی وانت از مول اورای اسالمی ح اکثر برای د رعز دیگر با ذکر دریل خواستار م ی عقت اود. اصل ۹3 رخیص ع خ مغایرخ مووباخ مول اورای اسالمی با احکاخ اسالخ با اکثریت فقهای اتورای نگهیتان ع رخیص ع خ عارض آنها با قانون اساسی بر عه اکثریت رمه اعضای اورای نگهیان است. اصل ۹۷ اعضای اورای نگهیان به منظور رریل در کار می وانن رنگاخ مذاکر دربتار الیحته یتا یترح قتانونی در مول حاضر اون ع مذاکراخ را استماع کنن . اما عقتی یرح یا الیحهای فوری در دستور کتار مولت قترار گیترد، اعضای اورای نگهیان بای در مول حاضر اون ع نظر خود را اظهار نماین . اصل ۹1 فریر قانون اساسی به عه اورای نگهیان است که با وویب سه چهارخ آنان انواخ میاود. اصل ۹۹ - نظارت شورای نگهبان اورای نگهیان نظارخ بر انتخاباخ مول خیرگان رریری، ریاست جمهتوری، مولت اتورای استالمی ع مراجعه به آراء عمومی ع رمهپرسی را بر عه دارد. )اصل سابق: اورای نگهیان نظارخ بر انتخاب ریی جمهور، انتخاباخ مول اورای ملتی ع مراجعته بته آراء عمومی ع رمهپرسی را بر عه دارد.( اصل 8۱۱ برای پیریرد سریل برنامهرای اجتماعی، اقتوادی، عمرانی، به ااتی، فررنگی، آموزای ع سایر امور رفاری از یریو رمکاری مردخ با وجه به مقتضیاخ محلی، ادار امور رر رعستا، بخش، اهر، اهرستان یا استان بتا نظتارخ اورایی به ناخ اورای د ، بخش، اهر، اهرستان یا استان صورخ میگیرد که اعضای آن را مردخ رمان محل انتخاب میکنن . ارایط انتخابکنن گان ع انتخاب اون گان ع ح عد عظایف ع اختیاراخ ع نحو انتخاب ع نظتارخ اتورارای مذکور ع سلرله مرا ب آنها را که بای با رعایت اصو عح خ ملی ع مامیت ارضی ع نظاخ جمهوری اسالمی ع ابعیت حکومت مرک ی باا قانون معین میکن . اصل 8۱8 به منظور جلوگیری از یعیض ع جلب رمکاری در هیه برنامهرای عمرانی ع رفاری استان را ع نظتارخ بتر اجرای رمارنگ آنها، اورای عاری استان را مرکب از نماین گان اورارای استان را رکیل میاود. نحو رتکیل ع عظایف این اورا را قانون معین میکن . اصل 8۱۲ اورای عاری استان را حو دارد در ح عد عظایف خود یرح رایی هیه ع مرتقیما یتا از یریتو دعرتت بته مول اورای اسالمی پیرنهاد کن . این یرحها بای در مول مورد بررسی قرار گیرد. اصل 8۱6 استان اران، فرمان اران، بخر اران ع سایر مقاماخ کروری که از یترف دعرتت عیتین متی اتون در حت عد اختیاراخ اورارا مل خ به رعایت ومیماخ آنها ررتن . اصل 8۱۴ به منظور أمین قرط اسالمی ع رمکاری در هیه برنامهرا ع ایواد رمارنگی در پیررفت امور در عاح رای وری ی، صنعتی ع کراعرزی، اورارایی مرکب از نماینت گان کتارگران ع درقانتان ع دیگتر کارکنتان ع مت یران، ع در عاح رای آموزای، اداری، خ ما ی ع مانن اینها اورارایی مرکب از نماین گان اعضاء این عاح را رتکیل متی اتود. چگونگی رکیل این اورارا ع ح عد عظایف ع اختیاراخ آنها را قانون معین میکن . اصل 8۱۵ ومیماخ اورارا نیای مخارف موازین اسالخ ع قوانین کرور باا . اصل 8۱3 انحال اورارا ج در صورخ انحراف از عظایف قانونی ممکتن نیرتت. مرجت ل رتخیص انحتراف ع ر یتب انحال اورارا ع یرز رکیل مو د آنها را قانون معین میکن . اورا در صتورخ اعتتراض بته انحتال حتو دارد بته دادگا صارح اکایت کن ع دادگا موظف است خارج از نوبت به آن رسی گی کن . اصل 8۱۷ - خبرگان رهبری پ از مرجل عاریق ر قلی ع رریر کییر انقالب جهانی اسالخ ع بنیانگذار جمهوری اسالمی ایتران حضترخ آیتاهللارعظمی اماخ خمینی "ق س سر اررریف" که از یرف اکثریت قایل مردخ بته مرجعیتت ع رریتری اتناخته ع پذیرفته ا ن ، عیین رریر به عه خیرگان منتخب مردخ است. خیرگان رریری دربار رمته فقهتاء عاجت اترایط مذکور در اصو پنوم ع یه ص ع نهم بررسی ع مرورخ میکنن رر گا یکی از آنان را اعلم به احکتاخ ع موضتوعاخ فقهی یا مرائل سیاسی ع اجتماعی یا دارای مقیوریت عامه یا عاج برجرتگی خاص در یکی از صفاخ مذکور در اصل یه ص ع نهم رخیص درن اع را به رریری انتخاب میکنن ع در غیر این صورخ یکی از آنتان را بته عنتوان رریتر انتخاب ع معرفی مینماین . رریر منتخب خیرگان، عالیت امر ع رمه مروعریترای نااتی از آن را بتر عهت خوارت داات. رریر در برابر قوانین با سایر افراد کرور مراعی است. )اصل سابق: رر گا یکی از فقهای عاج ارایط مذکور در اصل پنوم این قتانون از یترف اکثریتت قتایل مردخ به مرجعیت ع رریری اناخته ع پذیرفته ا باا ، رمان گونه که در مورد مرجل عاریق ر قلی ع رریر انقالب آیتاهللارعظمی اماخ خمینی چنین ا است، این رریر، عالیت امر ع رمه مرتیوریت رتای نااتی از آن را بتر عهت دارد، در غیر این صورخ خیرگان منتخب مردخ دربار رمه کرانی که صالحیت مرجعیت ع رریتری دارنت بررستی ع مرورخ میکنن ، رر گا یکی مرجل را دارای برجرتگی خاص برای رریری بیابنت اع را بته عنتوان رریتر بته متردخ معرفی مینماین ، عگرنه سه یا پنج مرجل عاج ارایط رریری را به عنوان اعضای اورای رریری عیین ع بته متردخ معرفی میکنن .( اصل 8۱1 قانون مربوط به ع اد ع ارایط خیرگان، کیفیت انتخاب آنها ع آییننامه داخلی جلراخ آنان برای نخرتین دعر بای به عسیله فقهاء اعرین اورای نگهیان هیه ع با اکثریت آراء آنان وتویب اتود ع بته وتویب نهتایی رریتر انقالب برس . از آن پ رر گونه غییر ع و ی نظر در این قانون ع وویب سایر مقرراخ مربوط به عظایف خیرگتان در صالحیت خود آنان است. )اصل سابق: قانون مربوط به ع اد ع ارایط خیرگان، کیفیت انتخاب آنها ع آییننامه داخلی جلراخ آنتان برای نخرتین دعر بای به عسیله فقهای اعرین اورای نگهیان هیه ع با اکثریت آراء آنان وویب اود ع بته وتویب نهایی رریر انقالب برس . از آن پ رر گونه غییر ع و ی نظر در این قانون در صالحیت مول خیرگان است.( اصل 8۱۹ - شرایط و صفات رهبر 1 .صالحیت علمی الزخ برای افتاء در ابواب مختلف فقه. 2 .ع ارت ع قوای الزخ برای رریری امت اسالخ. 3 .بینش صحیح سیاسی ع اجتماعی، بیر، اواعت، م یریت ع ق رخ کافی برای رریری. در صورخ ع د عاج ین ارایط فوق، اخوی که دارای بینش فقهی ع سیاسی قوی ر باا مق خ است. )اصل سابق: ارایط ع صفاخ رریر یا اعضای اورای رریری: ۱ .صتالحیت علمتی ع قتوایی الزخ بترای افتتاء ع مرجعیت. ۲ .بینش سیاسی ع اجتماعی ع اواعت ع ق رخ ع م یریت کفای برای رریری.( اصل 88۱ - وظایف و اختیرات رهبر 1 .عیین سیاست را کلی نظاخ جمهوری اسالمی ایران پ از مرورخ با مومل رخیص مولحت نظاخ. 2 .نظارخ بر حرن اجرای سیاست رای کلی نظاخ. 3 .فرمان رمهپرسی. 4 .فرمان ری کل نیرعرای مرلح. 5 .اعالخ جنگ ع صلح ع بریج نیرعرای. 6 .نوب ع ع ع قیو استعفای: - فقهای اورای نگهیان. - عاریترین مقاخ قو قضاییه. - ریی سازمان ص ا ع سیمای جمهوری اسالمی ایران. - رییی ستاد مرترک. - فرمان کل سپا پاس اران انقالب اسالمی. - فرمان ران عاری نیرعرای نظامی ع انتظامی. 7 .حل اختالف ع نظیم رعابط قوای سه گانه. 8 .حل معضالخ نظاخ که از یرق عادی قابل حل نیرت، از یریو مومل رخیص مولحت نظاخ. 9 .امضاء حکم ریاست جمهوری پ از انتخاب مردخ. صالحیت داعیلیان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن ارایطی که در این قانون میآی ، بای قیل از انتخاباخ به أییت اتورای نگهیتان ع در دعر اع بته أییت رریری برس . 11 .ع ریی جمهور با در نظر گرفتن موارح کرور پ از حکم دیوان عاری کرور به خلتف عی از عظتایف قانونی، یا ریی مول اورای اسالمی به ع خ کفایت عی بر اساس اصل ررتاد ع نهم. 11 .عفو یا خفیف موازاخ محکومیت در ح عد موازین اسالمی پ از پیرنهاد ریی قو قضاییه. رریر می وان بعضی از عظایف ع اختیاراخ خود را به اخص دیگری فویض کن . )اصل سابق: عظایف ع اختیاراخ رریری: عیین فقهای اورای نگهیتان. نوتب عتاریترین مقتاخ قضتایی کرتور. فرمان ری کلی نیرعرای مرلح به ر یب زیر: نوب ع ع ریی ستتاد مرتترک. نوتب ع عت فرمانت کتل ستپا پاس اران انقالب اسالمی. رتکیل اتورای عتاری دفتاع ملتی، مرکتب از رفتت نفتر از اعضتای زیتر: ریتی جمهتور. نخرتعزیر. عزیر دفاع. ریی ستاد مرترک. فرمان کل سپا پاس اران انقالب اسالمی. دع مراعر بته عیتین رریتر. عیین فرمان ران عاری نیرعرای سه گانه به پیرنهاد اورای عاری دفاع. اعتالخ جنتگ ع صتلح ع برتیج نیرعرتای بته پیرنهاد اورای عاری دفاع. امضای حکم ریاست جمهور پ از انتخاب مردخ. صالحیت داعیلیان ریاست جمهوری از جهت دارا بودن ارایطی که در این قانون میآی بای قیل از انتخاباخ به أیی اورای نگهیان ع در دعر اع به أیی رریری برس . ع ریی جمهور با در نظر گرفتن موارح کرور، پ از حکم دیتوان عتاری کرتور بته خلتف عی از عظایف قانونی یا ریی مول اورای ملی به ع خ کفایت سیاسی اع. عفو یتا خفیتف موتازاخ محکومیتت، در حت عد موازین اسالمی، پ از پیرنهاد دیوان عاری کرور.( اصل 888 - برکناری رهبر رر گا رریر از انواخ عظایف قانونی خود نا وان اود یا فاق یکی از ارایط متذکور در اصتو پتنوم ع یته ص ع نهم گردد، یا معلوخ اود از آغاز فاق بعضی از ارایط بود است، از مقاخ خود برکنار خوار ا . رخیص ایتن امر به عه خیرگان مذکور در اصل یه ص ع ررتم است. در صورخ فوخ یا کنار گیتری یتا عت رریتر، خیرگتان موظفن ، در اسرع عقت نریت به عیین ع معرفی رریر ج ی اق اخ نماین . ا رنگاخ معرفی رریتر، اتورایی مرکتب از ریی جمهور، ریی قو قضاییه ع یکی از فقهای اورای نگهیتان انتختاب مومتل رتخیص موتلحت نظتاخ، رمته عظایف رریری را به یور موقت به عه میگیرد ع چنانچه در این م خ یکی از آنان به رر دریل نتوان انواخ عظیفته نمای ، فرد دیگر به انتخاب مومل، با حفظ اکثریت فقهاء، در اتورا بته جتای عی منوتوب متی گتردد. ایتن اتورا در خووص عظایف بن رای ۱ ع ۳ ع ۵ ع ۱۱ ع قرمترای )د( ع ) ( ع )ع( بن ۶ اصل یه ص ع درتم، پت از وتویب سه چهارخ اعضاء مومل رخیص مولحت نظاخ اق اخ میکن . رر گا رریر بر اثر بیماری یا ح اکثر دیگتری موقتتا از انواخ عظایف رریری نا وان اود، در این م خ اورای مذکور در این اصل عظایف اع را عه دار خوار بود. )اصل سابق: رر گا رریر یا یکی از اعضای اورای رریر یا یکی از اعضای اورای رریری از انواخ عظتایف قانونی رریری نا وان اود یا فاق یکی از ارایط مذکور در اصل یه ص ع نهم گردد از مقاخ خود بر کنار خوار ا . رخیص این امر به عه خیرگان مذکور در اصل یه ص ع ررتم است. مقرراخ رکیل خیرگان برای رستی گی ع عمل به این اصل در اعرین اجالسیه خیرگان عیین میاود.( اصل 88۲ - مجمع تشخیص مصلحت نظام مومل رخیص مولحت نظاخ برای رخیص مولحت نظاخ برای رخیص موحلت در مواردی که موتوبه مول اورای اسالمی را اورای نگهیان خالف موازین ارع ع یا قانون اساستی ب انت ع مولت بتا در نظتر گترفتن مولحت نظاخ نظر اورای نگهیان را أمین نکن ع مراعر در اموری که رریری به آنان ارجاع میدر ع سایر عظایفی که در این قانون ذکر ا است به دستور رریری رکیل میاود. اعضاء ثابت ع متغیر ایتن مومتل را مقتاخ رریتری عیین مینمای . مقرراخ مربوط به مومل وسط خود اعضاء هیه ع وویب ع به أیی مقاخ رریری خوار رسی . )اصل سابق: رریر یا اعضای اورای رریری در برابر قوانین با سایر افراد کرور مراعی ررتن .( اصل 886 پ از مقاخ رریری ریی جمهور عاریترین مقاخ رسمی کرور است ع مرتوعریت اجترای قتانون اساستی ع ریاست قو موریه را ج در اموری که مرتقیما به رریری مربوط میاود، بر عه دارد. )اصل سابق: پ از مقاخ رریری ریی جمهور عاریترین مقاخ رستمی کرتور استت ع مرتوعریت اجترای قانون اساسی ع نظیم رعابط قوای سه گا ع ریاست قو موریه را جت در امتوری کته مرتتقیما بته رریتری مربتوط میاود، بر عه دارد.( اصل 88۴ - رییس جمهور ریی جمهور برای م خ چهار سا با ریی مرتقیم مردخ انتخاب میاود ع انتختاب موت د اع بته صتورخ متواری نها برای یه دعر بالمانل است. اصل 88۵ ریی جمهور بای از میان رجا مذریی ع سیاسی که عاج ارایط زیر باان انتخاب گردد: ایرانیاالصتل، ابل ایران، م یر ع م بر، دارای حرن سابقه ع امانت ع قوی، متومن ع معتقت بته میتانی جمهتوری استالمی ایتران ع مذرب رسمی کرور. اصل 883 نام درای ریاست جمهوری بای قیل از ارعع انتخاباخ آمادگی خود را رسما اعتالخ کننت . نحتو برگت اری انتخاب ریی جمهوری را قانون معین میکن . اصل 88۷ ریی جمهور با اکثریت مطلو آراء ارکتکنن گان انتخاب میاود، عری رر گا در دعر نخرت رتیچ یته از نام درا چنین اکثریتی به دست نیاعرد، رعز جمعه رفته بع برای بار دعخ ریی گرفته میاود. در دعر دعخ نهتا دع نفر از نام درا که در دعر نخرت آراء بیرتری دااتهان ارکت میکننت ، عرتی اگتر بعضتی از نام درتای دارنت آراء بیرتر، از ارکت در انتخاباخ منورف اون ، از میان بقیه، دع نفر که در دعر نخرت بیش از دیگتران ریی دااتته انت برای انتخاب مو د معرف میاون . اصل 881 مروعریت نظارخ بر انتخاباخ ریاست جمهوری ییو اصل نود ع نهم بر عه اورای نگهیان است عری قیل از رکیل نخرتین اورای نگهیان بر عه انومن نظار ی است که قانون عیین میکن . اصل 88۹ انتخاب ریی جمهور ج ی بای ح اقل یه ما پیش از پایان دعر ریاستت جمهتوری قیلتی انوتاخ ات باا ع در فاصله انتخاب ریی جمهور ج ی ع پایان دعر ریاست جمهوری سابو، ریتی جمهتور پیرتین عظتایف ریی جمهوری را انواخ میدر . اصل 8۲۱ رر گا در فاصله د رعز پیش از رییگیری یکی از نام درایی که صالحیت اع ییو این قتانون احتراز ات فوخ کن ، انتخاباخ به م خ دع رفته به أخیر میافت . اگر در فاصله دعر نخرت ع دعر دعخ نی یکتی از دع نفتر حتائ اکثریت دعر نخرت فوخ کن ، انتخاباخ برای دع رفته م ی میاود. اصل 8۲8 - سوگند رییس جمهور ریی جمهور در مول اورای اسالمی در جلرهای که با حضور ریتی قتو قضتاییه ع اعضتای اتورای نگهیان رکیل میاود به ر یب زیر سوگن یاد میکن ع سوگن نامه را امضاء مینمای . "برماهللاررحمناررحیم متن به عنوان ریی جمهور در پیرگا قرآن کریم ع در برابر ملت ایران به خ اعن قادر متعا ستوگن یتاد متی کتنم کته پاس ار مذرب رسمی ع نظاخ جمهوری اسالمی ع قانون اساسی کرور باام ع رمه استع اد ع صتالحیت ختویش را در را ایفای مروعریت رایی که بر عه گرفتهاخ به کار گیرخ ع خود را عقف خ مت بته متردخ ع اعتتالی کرتور، ترعیج دین ع اخالق، پرتییانی از حو ع گرتترش عت ارت ستازخ ع از رتر گونته خودکتامگی بپرریت خ ع از آزادی ع حرمتت ااخاص ع حقوقی که قانون اساسی برای ملت اناخته است حمایت کنم. در حراست از مرزرا ع استتقال سیاستی ع اقتوادی ع فررنگی کرور از ریچ اق امی دریغ نورزخ ع با استعانت از خ اعن ع پیرعی از پیامیر استالخ ع ا ئمته ایهتار علیهماررالخ ق ر ی را که ملت به عنوان امانتی مق س به من سپرد است رمچتون امینتی پارستا ع فت اکار نگارت ار باام ع آن را به منتخب ملت پ از خود برپارخ." )اصل سابق:ریی جمهور در مول اورای ملی در جلرهای که با حضور ریتی دیتوان عتاری کرتور ع اعضای اورای نگهیان قانون اساسی رکیل میاود بته ر یتب زیتر ستوگن یتاد متی کنت ع ستوگن نامه را امضتاء مینمای . "برماهللاررحمناررحیم من به عنوان ریی جمهور در پیرگا قرآن کریم ع در برابر ملت ایران بته خ اعنت قادر متعا سوگن یاد میکنم که پاس ار مذرب رسمی ع نظاخ جمهوری اسالمی ع قانون اساسی کرور باام ع رمته استع اد ع صالحیت خویش را در را ایفای مروعریت رایی که بر عه گرفتهاخ به کار گیرخ ع خود را عقف خ مت به مردخ ع اعتالی کرور، رعیج دین ع اخالق، پرتتییانی از حتو ع گرتترش عت ارت ستازخ ع از رتر گونته خودکتامگی بپرری خ ع از آزادی ع حرمت ااخاص ع حقوقی که قانون اساسی برای ملت اناخته است حمایت کنم. در حراست از مرزرا ع استقال سیاسی ع اقتوادی ع فررنگی کرور از ریچ اق امی دریغ نورزخ ع با استعانت از خ اعنت ع پیترعی از پیامیر اسالخ ع ائمه ایهار علیهماررالخ ق ر ی را که ملت به عنوان امانتی مق س به من سپرد است رمچون امینتی پارسا ع ف اکار نگار ار باام ع آن را به منتخب ملت پ از خود برپارخ."( اصل 8۲۲ ریی جمهور در ح عد اختیاراخ ع عظایفی که به موجب قانون اساسی ع یا قوانین عادی به عهت دارد در برابر ملت ع رریر ع مول اورای اسالمی مرئو است. )اصل سابق:ریی جمهور در ح عد اختیاراخ ع عظایف خویش در برابر ملت مرئو است، نحو رسی گی به خلف از این مروعریت را قانون معین میکن .( اصل 8۲6 ریی جمهور موظف است مووباخ مول یا نتیوه رمهپرسی را پ از یی مراحل قانونی ع ابالغ بته عی امضاء کن ع برای اجرا در اختیار مرئوالن بگذارد. اصل 8۲۴ ریی جمهور می وان برای انواخ عظایف قانونی خود معاعنانی دااته باا . معتاعن اع ریتی جمهتور بتا موافقت عی ادار ریأخ عزیران ع مروعریت رمارنگی سایر معاعنت را را به عه خوار داات. )اصل سابق: ریی جمهور فردی را برای نخرتعزیتری نتام د متی کنت ع پت از کرتب ریی مایتل از مول اورای ملی حکم نخرتعزیری برای اع صادر مینمای .( اصل 8۲۵ - قراردها و توافقنامههای بینالمللی امضای عه نامهرا، مقاعرهنامهرا، موافتنامهرا ع قراردادرای دعرت ایران با سایر دعرت را ع رمچنین امضتای پیمانرای مربوط به ا حادیهرای بینارمللی پ از وویب مول اورای اسالمی با ریی جمهور یا نماین قانونی اع است. اصل 8۲3 ریی جمهور مروعریت امور برنامه ع بودجه ع امور اداری ع استخ امی کرور را مرتقیما بتر عهت دارد ع می وان ادار آنها را به عه دیگری بگذارد. )اصل سابق: وویبنامهرا ع آییننامهرای دعرت پ از وویب ریأخ عزیتران بته ایتالع ریتی جمهتور میرس ع در صور ی که آنها را بر خالف قوانین بیاب با ذکر دریل برای و ی نظر به ریأخ عزیران میفرستن .( اصل 8۲۷ ریی جمهور می وان در موارد خاص، بر حرب ضرعرخ با وویب ریأخ عزیتران نماینت ، یتا نماینت گان عیژ با اختیاراخ مرخص عیین نمای . در این موارد ومیماخ نماینت یتا نماینت گان متذکور در حکتم وتمیماخ ریی جمهور ع ریأخ عزیران خوار بود. )اصل سابق: رر گا ریی جمهور الزخ ب ان جلره ریأخ عزیتران در حضتور اع بته ریاستت عی رتکیل میاود.( اصل 8۲1 سفیران به پیرنهاد عزیر امور خارجه ع وویب ریی جمهور عیین میاون . ریتی جمهتور استتوارنامه سفیران را امضاء میکن ع استوارنامه سفیران کروررای دیگر را میپذیرد. )اصل سابق: ریی جمهور استوارنامه سفیران را امضاء میکن ع استوارنامه ستفیران کرتوررای دیگتر را میپذیرد.( اصل 8۲۹ اعطای نران رای دعرتی با ریی جمهور است. اصل 86۱ - استعفای رییس جمهور ریی جمهور استعفای خود را به رریر ق یم میکن ع ا زمانی که استعفای اع پذیرفتته نرت استت بته انواخ عظایف خود ادامه میدر . )اصل سابق: در رنگاخ غییت یا بیماری ریی جمهور اورایی به نتاخ اتورای موقتت ریا ستت جمهتوری مرکب از نخرتعزیر، ریی مول اورای ملی ع ریی دیوان عاری کرور عظایف اع را انواخ میدرت ، مرترعط بتر این که عذر ریی جمهور بیش از دع ما ادامه نیاب ع نی در مورد ع ریی جمهور یا در مواردی که م خ ریاست جمهوری سابو پایان یافته ع ریی جمهور ج ی بر اثر موانعی رنوز انتخاب نر ، عظایف ریاست جمهوری بر عه این اوری است.( اصل 868 در صورخ فوخ، ع ، استعفاء، غییت یا بیماری بیش از دع ما ریی جمهتور ع یتا در متوردی کته مت خ ریاست جمهوری پایان یافته ع ریی جمهور ج ی بر اثر موانعی رنوز انتخاب نر ع یا امور دیگتری از ایتن قییتل، معاعن اع ریی جمهور یا موافقت رریری اختیاراخ ع مروعریت رای عی را بر عه میگیرد ع اورایی مترتکل از ریی مول ع ریی قو قضاییه ع معاعن اع ریی جمهور موظف است ر ییتی درت کته حت اکثر ظترف مت خ پنوا رعز ریی جمهور ج ی انتخاب اود، در صورخ فوخ معاعن اع ع یا امور دیگری که متانل انوتاخ عظتایف عی گردد ع نی در صور ی که ریی جمهور معاعن اع ن ااته باا مقاخ رریتری فترد دیگتری را بته جتای اع منوتوب میکن . )اصل سابق: در صورخ فوخ، کنار گیری یا بیماری بیش از دع ما ع عت ریتی جمهتور، یتا موجیتاخ دیگری از این گونه، اورای موقت ریاست جمهوری موظف است ر ییی درت کته حت اکر ظترف پنوتا رعز ریتی جمهور ج ی انتخاب اود ع در این م خ عظایف ع اختیاراخ ریاست جمهوری را جت در امتر رمته پرستی بتر عهت دارد.( اصل 86۲ در م ی که اختیاراخ ع مروعریت رای ریی جمهور بر عه معتاعن اع یتا فترد دیگتری استت کته بته موجب اصل یه ص ع سی ع یکم منووب میگردد، عزراء را نمی وان استیضاح کرد یا به آنان ریی ع خ اعتماد داد ع نی نمی وان برای و ی نظر در قانون اساسی ع یا امر رمهپرسی اق اخ نمود. )اصل سابق: در م ی که عظایف ریی جمهور بر عه اورای موقت ریاست جمهتوری استت دعرتت را نمی وان استیضاح کرد یا به آن ریی ع خ اعتماد داد ع نی نمی وان برای و ی نظر در قانون اساسی اق اخ نمود.( اصل 866 عزراء وسط ریی جمهور عیین ع برای رفتن ریی اعتماد به مول معرفی متی اتون بتا غییتر مولت ، گرفتن ریی اعتماد ج ی برای عزراء الزخ نیرت. ع اد عزیران ع حت عد اختیتاراخ رتر یته از آنتان را قتانون معتین میکن . )اصل سابق: عزراء به پیرنهاد نخرتعزیر ع وویب ریی جمهور معین ع بترای گترفتن ریی اعتمتاد بته مول معرفی میاون . ع اد عزیران ع ح عد اختیاراخ رر یه از آنان را قانون معین میکن .( اصل 86۴ ریاست ریأخ عزیران با ریی جمهور است که بر کار عزیران نظارخ دارد ع با ا خاذ ابیر الزخ به رمارنگ ساختن ومیمرای عزیران ع ریأخ دعرت میپردازد ع با رمکاری عزیران، برنامه ع خطمری دعرت را عیین ع قتوانین را اجرا میکن . در موارد اختالف نظر ع یا اخل در عظایف قانونی دستگا رای دعرتی در صور ی که نیتاز بته فرتیر یا غییر قانون ن ااته باا ، ومیم ریأخ عزیران که به پیرنهاد ریی جمهور ا خاذ میاود الزخاالجرا است. ریی جمهور در برابر مول مرئو اق اماخ ریأخ عزیران است. )اصل سابق: ریاست ریأخ عزیران با نخرتعزیر است که بر کار عزیران نظارخ دارد ع با ا خاذ ت ابیر الزخ به رمارنگ ساختن ومیمرای دعرت میپردازد ع با رمکاری عزیران، برنامه ع خط مری دعرت را عیین ع قتوانین را اجرا میکن .نخرتعزیر در برابر مول مرئو اق اماخ ریأخ عزیران است.( اصل 86۵ عزراء ا زمانی که ع نر ان ع یا بر اثر استیضاح یا درخواست ریی اعتمتاد، مولت بته آنهتا ریی عت خ اعتماد ن اد است در سمت خود باقی میمانن . استعفای ریأخ عزیران یا رر یه از آنان بته ریتی جمهتور رتلیم میاود ع ریأخ عزیران ا عیین دعرت ج ی به عظتایف ختود ادامته خوارنت داد . ریتی جمهتور متی وانت بترای عزار خانهرایی که عزیر ن ارن ح اکثر برای م خ سه ما سرپرست عیین نمای . )اصل سابق: نخرتعزیر ا زمانی که مورد اعتماد مول است در ستمت ختود بتاقی متی مانت استتعفای دعرت به ریی جمهور رلیم میاود ع ا عیین دعرت ج ی نخرتعزیر به عظایف خود ادامه میدر .( اصل 863 ریی جمهور می وان عزراء را ع کن ع در این صورخ بای برای عزیر یتا عزیتران ج یت از مولت ریی اعتماد بگیرد، ع در صور ی که پ از ابراز اعتماد مول به دعرت نیمی از ریأخ عزیران غییر نمایت بایت موت دا از مول اورای اسالمی برای ریأخ عزیران قاضای ریی اعتماد کن . )اصل سابق: رر گا نخرتعزیر بخوار عزیری را ع کن ع عزیر دیگری را به جای اع برگ ین ، بای ایتن ع ع نوب با وویب ریی جمهور باا ع برای عزیر ج ی از مول ریی اعتماد بگیرد ع در صتور ی کته پت از ابراز اعتماد مول به دعرت، نیمی از اعضای ریأخ عزیران غییر نمای دعرتت بایت موت دا از مولت قاضتای ریی اعتماد کن .( اصل 86۷ رر یه از عزیران مرئو عظایف خاص خویش در برابر ریی جمهور ع مول استت ع در امتوری کته بته وویب ریأخ عزیران میرس مرئو اعما دیگران نی ررت. )اصل سابق: رر یه از عزیران، مرئو عظایف خاص خویش در برابر مول است، عری در اموری کته بته وویب ریأخ عزیران میرس مرئو اعما دیگران نی ررت.( اصل 861 عالع بر مواردی که ریأخ عزیران یا عزیری مأمور عین آییننامهرتای اجرایتی قتوانین متی اتود، ریتأخ عزیران حو دارد برای انواخ عظایف اداری ع أمین اجرای قوانین ع نظیم سازمان رای اداری به عضل وتویب نامته ع آییننامه بپردازد. رر یه از عزیران نی در ح عد عظایف خویش ع مووباخ ریأخ عزیران حو عضل آییننامه ع صت عر بخرنامه را دارد عری مفاد این مقرراخ نیای با متن ع رعح قوانین مخارف باا . دعرت می وان وویب برختی از امتور مربوط به عظایف خود را به کمیریون رای مرتکل از چن عزیر عاگذار نمای . مووباخ این کمیریون را در محت عد قتتتتتتتتتتوانین پتتتتتتتتتت از أییتتتتتتتتتت ریتتتتتتتتتتی جمهتتتتتتتتتتور الزخ االجتتتتتتتتتترا استتتتتتتتتتت. وویبنامهرا ع آییننامهرای دعرت ع مووباخ کمیریون رای مذکور در این اصل، ضمن ابالغ بترای اجترا بته ایتالع ریی مول اورای اسالمی میرس ا در صور ی که آنها را بر خالف قوانین بیاب با ذکر دریل برای و ی نظر بته ریأخ عزیران بفرستن . )اصل سابق: عالع بر مواردی که ریأخ عزیران یا عزیتری متأمور ت عین آیتین نامته رتای اجرایتی قتوانین میاود ریأخ عزیران حو دارد برای انواخ عظایف اداری ع أمین اجرای قوانین ع نظیم سازمان رای اداری به عضتل وویبنامه ع آییننامه بپردازد. رر یه از عزیران نی در ح عد عظایف خویش ع موتوباخ ریتأخ عزیتران حتو عضتل آییننامه ع ص عر بخرنامه را دارد، عری مفاد این مقرراخ نیای با متن ع رعح قوانین مخارف باا .( اصل 86۹ اصلح دعاعی راجل به اموا عمومی ع دعرتی یا ارجاع آن به داعری در رر مورد، موکو بته وتویب ریتأخ عزیران است ع بای به ایالع مول برس . در مواردی که یرف دعوی خارجی باا ع در موارد مهم داخلتی بایت بته وویب مول نی برس . موارد مهم را قانون عیین میکن . اصل 8۴۱ رسی گی به ا هاخ ریی جمهور ع معاعنان اع ع عزیتران در متورد جترا ئم عتادی بتا ایتالع مولت اتورای اسالمی در دادگا رای عمومی دادگرتری انواخ میاود. )اصل سابق: رسی گی به ا هاخ ریی جمهور ع نخرتعزیر ع عزیران در مورد جرائم عادی با ایالع مول اورای ملی در دادگا رای عمومی دادگرتری انواخ میاود.( اصل 8۴8 ریی جمهور، معاعنان ریی جمهور، عزیران ع کارمن ان دعرت نمی وانن بیش از یه اغل دعرتی دااتته باان ع دااتن رر نوع اغل دیگر در موسرا ی که ماخ یتا قرتمتی از سترمایه آن متعلتو بته دعرتت یتا موسرتاخ عمومی است ع نماین گی مول اورای اسالمی ع عکارت دادگرتری ع مراعر حقوقی ع نی ریاست ع م یریت عامل یا عضویت در ریأخ م یر انواع مختلف ارکت رای خووصی، ج ارکت رای عاعنی اداراخ ع موسراخ برای آنتان ممنوع است. سمت رای آموزای در دانرگا را ع موسراخ حقیقا ی از این، حکم مرتثنی است. )اصل سابق: ریی جمهور، نخرتعزیر، عزیران ع کارمن ان دعرت نمی وانن بتیش از یته اتغل دعرتتی دااته باان ع دااتن رر نوع اغل دیگر در موسرا ی که ماخ یا قرمتی از سرمایه آن متعلو به دعرت یا موسرتاخ عمومی است ع نماین گی مول اورای ملی ع عکارت دادگرتری ع مراعر حقوقی ع نی ریاست ع م یریت عامل یتا عضویت در ریأخ م یر انواع مختلف ارکت رای خووصی، ج ارکت رای عتاعنی اداراخ ع موسرتاخ بترای آنتان ممنوع است. سمت رای آموزای در دانرگا را ع موسراخ حقیقا ی از این حکم مرتثنی است. نخرتعزیر می وان در موارد ضرعرخ به یور موقت و ی برخی از عزار خانهرا را بپذیرد.( اصل 8۴۲ دارایی رریر، ریی جمهور، معاعنان ریی جمهور، عزیران ع رمرر ع فرزن ان آنان قیل ع بعت از خت مت، وسط ریی قو قضاییه رسی گی میاود که بر خالف حو، اف ایش نیافته باا . )اصل سابق: دارایی رریر یا اعضای اورای رریری، ریی جمهور، نخرت عزیر، عزیران ع رمرر ع فرزن ان آنان قیل ع بع از خ مت، وسط دیوان عاری کرور رسی گی میاود که بر خالف حو اف ایش نیافته باا .( اصل 8۴6 ار ش جمهوری اسالمی ایران پاس اری از استقال ع مامیت ارضی ع نظاخ جمهوری استالمی کرتور را بتر عه دارد. اصل 8۴۴ ار ش جمهوری اسالمی ایران بای ار ری اسالمی باا که ار ری مکتیتی ع مردمتی استت ع بایت افترادی اایرته را به خ مت بپذیرد که به ار اف انقالب اسالمی مومن ع در را حقو آن ف اکار باان . اصل 8۴۵ ریچ فرد خارجی به عضویت در ار ش ع نیرعرای انتظامی کرور پذیرفته نمیاود. اصل 8۴3 استقرار رر گونه پایگا نظامی خارجی در کرور رر چن به عنوان استفاد رای صلحآمی باا ممنوع است. اصل 8۴۷ دعرت بای در زمان صلح از افراد ع وهی اخ فنی ار ش در کاررتای امت ادی، آموزاتی، وریت ی، ع جهتاد سازن گی، با رعایت کامل موازین ع اسالمی استفاد کن در ح ی که به آمادگی رزمی آسییی عارد نیای . اصل 8۴1 رر نوع بهر برداری اخوی از عسائل ع امکاناخ ار ش ع استفاد اخوی از افراد آنها بته صتورخ گمااتته، رانن اخوی ع نظایر اینها ممنوع است. اصل 8۴۹ رفیل درجه نظامیان ع سلب آن به موجب قانون است. اصل 8۵۱ سپا پاس اران انقالب اسالمی که در نخرتین رعزرای پیرعزی این انقالب رکیل ا ، بترای ادامته نقتش خود در نگهیانی از انقالب ع دستاعردرای آن پابرجا میمان . ح عد عظایف ع قلمرع مروعریت این ستپا در رابطته بتا عظایف ع قلمرع مروعریت نیرعرای مرلح دیگر با أکی بر رمکاری ع رمارنگی برادرانه میان آنهتا بته عستیله قتانون عیین میاود. اصل 8۵8 به حکم آیه کریمه "عاع عا رهم مااستطعتم من قو ع من رباط ارخیل رریون به ع عاهلل ع ع عکم ع آخرین من دعنهم ال علمونهماهلل یعلمهم" دعرت موظف است برای رمه افراد کرور برنامته ع امکانتاخ آمتوزش نظتامی را بتر ییو موازین اسالمی فرارم نمای ، به یوری که رمه افراد رموار وانایی دفاع مرتلحانه از کرتور ع نظتاخ جمهتوری اسالمی ایران را دااته باان ، عری دااتن اسلحه بای با اجاز مقاماخ رسمی باا . اصل 8۵۲ سیاست خارجی جمهوری اسالمی ایران بر اساس نفی رر گونه سلطهجویی ع سلطهپذیری، حفظ استتقال رمه جانیه ع مامیت ارضی کرور، دفاع از حقوق رمه مرلمانان ع ع خ عه در برابر ق رخرتای ستلطه گتر ع رعابتط صلحآمی متقابل با دع غیر محارب استوار است. اصل 8۵6 رر گونه قرارداد که موجب سلطه بیگانه بر منابل یییعی ع اقتوادی، فررنگ، ار ش ع دیگتر ات ئون کرتور گردد ممنوع است. اصل 8۵۴ جمهوری اسالمی ایران سعادخ انران در کل جامعه برری را آرمان ختود متی دانت ع استتقال ع آزادی ع حکومت حو ع ع را حو رمه مردخ جهان میاناس . بنابراین در عین خودداری کامل از رر گونه دخارت در امتور داخلی ملت رای دیگر، از میارز حویلیانه مرتضعفین در برابر مرتکیرین در رر نقطه از جهان حمایت میکن . اصل 8۵۵ دعرت جمهوری اسالمی ایران می وان به کرانی که پنارن گی سیاسی بخوارن پنا در مگر ایتن کته بتر ییو قوانین ایران خائن ع یهکار اناخته اون . اصل 8۵3 - وظایف قوه قضاییه قو قضاییه قو ای است مرتقل که پرتییان حقوق فردی ع اجتماعی ع مرئو حقو بخرن به عت ارت ع عه دار عظایف زیر است: ۱ - رسی گی ع ص عر حکم در مورد ظلماخ، ع یاخ، اکایاخ، حل ع فول دعاعی ع رفتل خووماخ ع اخذ ومیم ع اق اخ الزخ در آن قرمت از امور حرییه، که قانون معین میکن . ۲ - احیای حقوق عامته ع گرترش ع ع آزادی رای مررعع. ۳ - نظارخ بر حرن اجرای قوانین. ۴ - کرف جرخ ع عقیتب موتازاخ ع ع یتر مورمین ع اجرای ح عد ع مقرراخ م عن ج ایی اسالخ. ۵ - اق اخ مناستب بترای پیرتگیری از عقتوع جترخ ع اصتالح مورمین. اصل 8۵۷ به منظور انواخ مروعریترای قو قضاییه در کلیه امور قضایی ع اداری ع اجرایتی قمتاخ رریتری یته نفتر موته عاد ع آگا به امور قضایی ع م یر ع م بر را برای م خ پنج سا به عنوان ریی قو قضاییه عیین مینمای که عاریترین مقاخ قو قضاییه است. )اصل سابق: به منظور انواخ مروعریت رای قو قضاییه اتورایی بته نتاخ اتورای عتاری قضتایی رتکیل میگردد که باال رین مقاخ قو قضاییه است ع عظایف آن به ارح زیر است: ایوتاد رتکیالخ الزخ در دادگرتتری بته ناسب مروعریت رای اصل یه ص ع پنوا ع ارم. هیه روایح قضتایی متناستب بتا جمهتوری استالمی. استتخ اخ قضاخ عاد ع اایرته ع ع ع نوب آنها ع غییر محل مأموریت ع عیین مراغل ع رفیل آنان ع مانن اینهتا از امتور اداری، ییو قانون.( اصل 8۵1 عظایف ریی ریی قو قضاییه به ارح زیر است: ۱ .ایواد رکیالخ الزخ در دادگرتری به ناسب مروعریترای اصل یه ص ع پنوا ع ارم. ۲ .هیه روایح قضایی متناسب با جمهوری اسالمی. ۳ .استخ اخ قضاخ عاد ع اایرته ع ع ع نوب آنها ع غییر محل مأموریت ع عیین مراغل ع رفیل آنتان ع مانن اینها از امور اداری، ییو قانون. )اصل سابق: اورای عاری قضایی از پنج عضو رکیل میاود: ریی دیوان عاری کرور. دادستتان کتل کرتور. سه نفر قاضی موته ع عاد به انتخاب قضاخ کرور. اعضای این اورا برای م خ پنج ستا ع ییتو قتانون انتختاب میاون ع انتخاب مو داان بالمانل است. ارایط انتخاب اون ع انتخاب کنن را قانون معین میکن . اصل 8۵۹ مرجل رسمی ظلماخ ع اکایاخ، دادگرتری است. رکیل دادگا را ع عیین صالحیت آنها منوط به حکتم قانون است. اصل 83۱ عزیر دادگرتری مروعریت کلیه مرائل مربویه به رعابط قو قضاییه با قو موریه ع قو مقننه را بتر عهت دارد ع از میان کرانی که ریی قو قضاییه به ریی جمهور پیرنهاد میکن انتخاب میگردد. ریتی قتو قضتاییه می وان اختیاراخ اخ ماری ع اداری ع نی اختیاراخ استخ امی غیر قضاخ را به عزیر دادگرتری فویض کنت . در ایتن صورخ عزیر دادگرتری دارای رمان اختیاراخ ع عظایفی خوار بود که در قوانین برای عزراء به عنوان عاریترین مقتاخ اجرایی پیشبینی میاود. )اصل سابق: عزیر دادگرتری مروعریت کلیه مرائل مربوط به رعابط قو قضاییه با قو موریه ع قو مقننه را بر عه دارد ع از میان کرانی که اورای عاری قضایی به نخرتعزیر پیرنهاد میکن انتخاب میگردد.( اصل 838 دیوان عاری کرور به منظور نظارخ بر اجرای صحیح قوانین در محاکم ع ایواد عح خ رعیه قضایی ع انوتاخ مروعریت رایی که ییو قانون به آن محو میاود بر اساس ضوابطی که ریی قو قضاییه عیین میکن رتکیل میگردد. )اصل سابق: دیوان عاری کرور به منظور نظارخ بر اجرای صحیح قوانین در محاکم ع ایواد عحت خ رعیته قضایی ع انواخ مروعریت رایی که ییو قانون به آن محو میاود بر اساس ضوابطی که اورای عاری قضایی عیتین میکن رکیل میگردد.( اصل 83۲ ریی دیوان عاری کرور ع دادستان کل بای موته عاد ع آگا به امور قضایی باان ع ریی قو قضاییه با مرورخ قضایت دیوان عاری کرور آنها را برای م خ پنج سا به این سمت منووب میکن . )اصل سابق: ریی دیوان عاری کرور ع دادستان کل بای موته عاد ع آگتا بته امتور قضتایی بااتن ع رریری یا مرورخ قضاخ دیوان عاری کرور آنها را برای م خ پنج سا به این سمت منووب میکنن .( اصل 836 صفاخ ع ارایط قاضی ییو موازین فقهی به عسیله قانون معین میاود. اصل 83۴ قاضی را نمی وان از مقامی که ااغل آن است ب عن محاکمه ع ثیوخ جرخ یا خلفتی کته موجتب انفوتا است به یور موقت یا دائم منفول کرد یا ب عن رضای اع محتل خت مت یتا ستمتش را غییتر داد مگتر بته اقتضتای مولحت جامعه با ومیم ریی قو قضاییه پ از مرورخ با ریی دیوان عاری کرور ع دادستان کل. نقل ع انتقتا دعر ای قضاخ بر ییو ضوابط کلی که قانون عیین میکن صورخ میگیرد. )اصل سابق: قاضی را نمی وان از مقامی که ااغل آنرت ب عن محاکمه ع ثیوخ جرخ یا خلفی که موجتب انفوا است به یور موقت یا دائم منفول کرد یا ب عن رضای اع محل خ مت یا سمتش را غییر داد مگر به اقتضتای مولحت جامعه با وویب اعضای اورای عاری قضایی به ا فاق آراء. نقل ع انتقا دعر ای قضاخ بر ییو ضوابط کلتی که قانون عیین میکن صورخ میگیرد.( اصل 83۵ محاکماخ، علنی انواخ میاود ع حضور افراد بالمانل است مگر آن که به رخیص دادگا ، علنتی بتودن آن منافی عفت عمومی یانظم عمومی باا یا در دعاعی خووصی یرفین دعوا قاضا کنن که محاکمه علنی نیاا . اصل 833 احکاخ دادگا را بای مرت ع مرتن به مواد قانون ع اصوری باا که بر اساس آن حکم صادر ا است. اصل 83۷ قاضی موظف است کواش کن حکم رر دعوا را در قوانین م عنه بیاب ع اگر نیاب با استناد به منابل معتیتر اسالمی یا فتاعای معتیر، حکم قضیه را صادر نمای ع نمی وان به بهانه سکوخ یا نقص یا اجمتا یتا عتارض قتوانین م عنه از رسی گی به دعوا ع ص عر حکم امتناع عرزد. اصل 831 رسی گی به جرائم سیاسی ع مطیوعا ی علنی است ع با حضور ریأخ منوفه در محاکم دادگرتری صتورخ میگیرد. نحو انتخاب، ارایط، اختیاراخ ریأخ منوفه ع عریف جرخ سیاسی را قانون بر اساس موازین اسالمی معین میکن . اصل 83۹ ریچ فعلی یا رک فعلی به استناد قانونی که بع از آن عضل ا است جرخ محروب نمیاود. اصل 8۷۱ قضاخ دادگا را مکلفن از اجرای وویبنامهرا ع آییننامهرتای دعرتتی کته مختارف بتا قتوانین ع مقترراخ اسالمی یا خارج از ح عد اختیاراخ قو موریه است خودداری کنن ع رر ک می وان ابطا این گونه مقترراخ را از دیوان ع ارت اداری قاضا کن . اصل 8۷8 رر گا در اثر فریر یا ااتیا قاضی در موضوع یا در حکم یا در طییو حکم بر مورد خاص، ضرر مادی یتا معنوی متوجه کری گردد، در صورخ قور، مقور ییو موازین اسالمی ضامن است ع در غیر این صورخ خرارخ به عسیله دعرت جیران میاود، ع در رر حا از متهم اعاد حیثیت میگردد. اصل 8۷۲ برای رسی گی به جرائم مربوط به عظایف خاص نظامی یا انتظامی اعضاء ار ش، ژان ارمری، اهربانی ع سپا پاس اران انقالب اسالمی، محاکم نظامی مطابو قانون رکیل میگردد، عری به جرائم عمومی آنان یا جرائمتی کته در مقاخ ضابط دادگرتری مر کب اون در محاکم عمومی رسی گی میاود. دادستانی ع دادگا رتای نظتامی، بخرتی از قو قضاییه کرور ع مرمو اصو مربوط به این قو ررتن . اصل 8۷6 به منظور رسی گی به اکایاخ، ظلماخ ع اعتراضاخ مردخ نریت به مأمورین یا عاح را بتا آیتین نامته رتای دعرتی ع احقاق حقوق آنها، دیوانی به ناخ "دیوان ع ارت اداری" زیر نظر ریی قو قضاییه أسی متی گتردد. حت عد اختیاراخ ع نحو عمل این دیوان را قانون عیین میکن . )اصل سابق: اصل یه ص عرفتاد ع سوخ به منظور رستی گی بته اتکایاخ، ظلمتاخ ع اعتراضتاخ متردخ نریت به مأمورین یا عاح را یا آییننامهرای دعرتی ع احقاق حقوق آنها دیوانی به ناخ دیتوان عت ارت اداری زیتر نظتر اورای عاری قضایی أسی میگردد. ح عد اختیاراخ ع نحو عمل این دیوان را قانون عیین میکن .( اصل 8۷۴ بر اساس حو نظارخ قو قضاییه نریت به حرن جریان امور ع اجرای صحیح قوانین در دستگا رای اداری سازمانی به ناخ "سازمان بازرسی کل کرور" زیر نظر ریی قو قضاییه رکیل میگردد. حت عد اختیتاراخ ع عظتایف این سازمان را قانون عیین میکن . )اصل سابق: بر اساس حو نظارخ قو قضاییه نریت به حرتن جریتان امتور ع اجتراء صتحیح قتوانین در دستگا رای اداری سازمانی به ناخ "سازمان بازرسی کل کرور" زیر نظر اورای عاری قضایی رکیل میگردد. حت عد اختیاراخ ع عظایف این سازمان را قانون معین میکن .( اصل 8۷۵ در ص ا ع سیمای جمهوری اسالمی ایران، آزادی بیان ع نرر افکار با رعایت موازین اسالمی ع موارح کرتور بای أمین گردد. نوب ع ع ریی سازمان ص ا ع سیمای جمهوری اسالمی ایران با مقاخ رریتری استت ع اتورایی مرکب از نماین گان ریی جمهور ع ریی قو قضاییه ع مول اورای اسالمی )رر کت اخ دع نفتر( نظتارخ بتر ایتن سازمان خوارن داات. خط مری ع ر یب ادار سازمان ع نظارخ بر آن را قانون معین میکن . )اصل سابق: در رسانهرای گرعری )رادیو ع لوی یون( آزادی انتراراخ ع یلیغاخ ییو موازین اسالمی بای أمین اود. این رسانهرا زیر نظر مرترک قوای سه گانه قضاییه )اورای عاری قضایی(، مقننه ع موریته ادار خوارت ا . ر یب آن را قانون معین میکن .( اصل یکو ع رفتاد ع ارم به موجب اصالحا ی که در سا ۱۳۶۹ نریت به قانون اساسی صورخ گرفتته، به قانون اساسی ارحاق ا است: قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران که در دعازد فول مرتتمل بتر یته صت ع رفتاد ع پنج اصل نظیم گردی ع با اکثریت دع سوخ موموع نماین گان مولت بررستی نهتایی قتانون اساستی بته وویب رسی است در اریخ بیرت ع چهارخ آبان ما یه ر ار ع سیو ع پنوا ع ررت روری امرتی مطتابو بتا بیرت ع چهارخ ذیارحوه یه ر ار ع سیو ع نود ع نه روری قمری به وویب نهایی رسی . اصل 8۷3 - وظایف شورای عالی امنیت ملی به منظور أمین منافل ملی ع پاس اری از انقالب اسالمی ع مامیت ارضی ع حاکمیت ملتی "اتورای عتاری امنیت ملی" به ریاست ریی جمهور، با عظایف زیر رکیل میگرد. 1 .عیین سیاستهای دفاعی - امنیتی کرور در مح عد سیاست رای کلی عیین ا از یرف مقاخ رریری. 2 .رمارنگ نمودن فعاریترای سیاسی، ایالعا ی، اجتماعی، فررنگی ع اقتوتادی در ار یتاط بتا ت ابیر کلتی دفاعی - امنیتی. 3 .بهر گیری از امکاناخ مادی ع معنوی کرور برای مقابله با ه ی رای داخلی ع خارجی. اعضای اورا عیار ن از: 1 .رعسای قوای سه گانه 2 .ریی ستاد فرمان ری کل نیرعرای مرلح 3 .مروع امور برنامه ع بودجه 4 .دع نماین به انتخاب مقاخ رریری 5 .عزرای امور خارجه، کرور، ایالعاخ 6 .حرب مورد عزیر مربوط ع عاریترین مقاخ ار ش ع سپا اورای عاری امنیت ملی به ناسب عظایف خود اورارای فرعی از قییل اتورای دفتاع ع اتورای امنیتت کرتور رکیل می در . ریاست رر یه از اورارای فرعی با ریی جمهور یا یکی از اعضای اورای عاری است که از یترف ریی جمهور عیین میاود. ح عد اختیاراخ ع عظایف اورارای فرعی را قانونی معین میکن ع رتکیالخ آنهتا بته وویب اورای عاری میرس . مووباخ اورای عاری امنیت ملی پ از أیی مقاخ رریری قابل اجراست. اصل یه ص ع رفتاد ع ارم به موجب اصالحا ی که در سا ۱۳۶۹ نریت به قانون اساسی صورخ گرفتته، بته قانون اساسی ارحاق ا است. اصل 8۷۷ - بازنگری در قانون اساسی بازنگری در قانون اساسی جمهوری اسالمی ایران، در موارد ضرعری به ر یب زیتر انوتاخ متی گیترد. مقتاخ رریری پ از مرورخ با مومل رخیص مولحت نظاخ یی حکمی خطاب به ریی جمهور موارد اصالح یتا تمتیم قانون اساسی را به اورای بازنگری قانون اساسی با رکیب زیر پیرنهاد مینمای : 1 .اعضای اورای نگهیان. 2 .رعسای قوای سه گانه. 3 .اعضای ثابت مومل رخیص مولحت نظاخ. 4 .پنج نفر از اعضای مول خیرگان رریری. 5 .د نفر به انتخاب مقاخ رریری. 6 .سه نفر از ریأخ عزیران. 7 .سه نفر از قو قضاییه. 8 .د نفر از نماین گان مول اورای اسالمی. 9 .سه نفر از دانرگاریان. ایو کار ع کیفیت انتخاب ع ارایط آن را قانون معین میکنت . موتوباخ اتورا پت از أییت ع امضتای مقتاخ رریری بای از یریو مراجعه به آراء عمومی به وویب اکثریت مطلو ارکتکنن گان در رمهپرستی برست . رعایتت ذیل اصل پنوا ع نهم در مورد رمهپرسی "بازنگری در قانون اساسی" الزخ نیرت. محتوای اصو مربوط به استالمی بودن نظاخ ع ابتنای کلیه قوانین ع مقرراخ بر اساس موازین اسالمی ع پایهرتای ایمتانی ع ارت اف جمهتوری استالمی ایران ع جمهوری بودن حکومت ع عالیت امر ع امامت امت ع نی ادار امور کرتور بتا ا کتاء بته آراء عمتومی ع دیتن ع مذرب رسمی ایران غییر ناپذیر است. اصل یکو ع رفتاد ع رفتم به موجب اصالحا ی که در سا ۱۳۶۹ نریت به قانون اساسی صورخ گرفتته، بته قتانون اساسی ارحاق ا است.